• Nie za bardzo. Nad granicami Polski stały wielkie armie i za Chiny nie zmobilizowalibyśmy tylu ludzi, bi ich odeprzeć. Przede wszystkim szlachta była jej zbyt przeciwna. Król musiałby zrobić coś na kształt opricznicy w Rosji, by ich poskromić. W dodatku sam król był uzależniony od Katarzyny II. Była szansa na jego obalenie dwa razy: w czasie konfederacji barskiej i insurekcji kościuszkowskiej. Niestety się udało. Zresztą nawet gdybyśmy zmobilizowali kogo się dało, nic by to nie dało (te rymy).
• Czy było słuszne? Oczywiście. Zabrakło tylko możliwości wcielenia jej w życie.
• Przede wszystkim była zbyt mglista. Zapewniono jakąś niejasną pochwałę chłopów i prawa dla mieszczan. Zresztą Poniatowski był skłonny zaledwie rok później zrzec się jej przez Katarzynę. W dodatku zabrakło silnego następcy.

<p>Na koniec chcę dodać tylko, że spotkałem się z opiniami, że rozbiory przysłużyły się Polsce. Wcześniej byliśmy tylko kolosem na glinianych nogach. W czasie rozbiorów zlikwidowano przywileje szlacheckie, wyedukowano społeczeństwo, uwolniono chłopów. </p>

<p>Uwolnienie chłopów wcale nie szło tak łatwo. Pańszczyznę zniesiono w Księstwie Warszawskim, a uwłaszczenie chłopów w Kongresówce przeprowadzono tylko po to, by nie popierali powstania styczniowego. </p><p>Z wyedukowaniem społeczeństwa to też nie do końca prawda. Pracowano nad tym jeszcze przed rozbiorami (KEN), w dodatku po odzyskaniu niepodległości spora część społeczeństwa to nadal byli analfabeci. Analfabetyzm w Polsce został zlikwidowany dopiero przez... komunistów z PRLu. </p><p>W czasie zaborów Polska zrobiła duży postęp. Rozwinął się przemysł w takich ośrodkach jak Górny Śląsk, Łódź, Białystok, Żyrardów. Uparta germanizacja i rusyfikacja skłoniła Polaków do obrony własnej kultury i pojawili się tacy wybitni artyści jak Mickiewicz, Słowacki, Krasiński, Sienkiewicz, Norwid, Konopnicka, Prus, Wyspiański, Chopin, Matejko, Moniuszko... Paradoksalnie chyba nigdy polska kultura nie rozwijała się tak dobrze jak pod zaborami. </p><p>Pytanie brzmi czy bez zaborów nie dałoby się tego osiągnąć? Czy gdyby do zaborów nie doszło, to Polacy nie rozwinęliby się? Konstytucja 3 Maja jest właśnie dowodem na to, że Naród Polski jest zdolny do samodzielnego rozwoju i działania. Nie powiedziałabym więc, że wiele "zawdzięczamy" zaborcom. Bez ich "pomocy" też byśmy sobie poradzili. </p><p>Co do mieszczan - prawo o miastach nadające mieszczanom nowe prawa (nietykalność osobista, nabywanie majątków ziemskich, możliwość obejmowania urzędów etc.) zostało wydane już wcześniej w wyniku "czarnej procesji". Konstytucja 3 Maja potwierdziła te prawa, więc w przypadku mieszczan nie wprowadzała niczego nowego, ale nie można powiedzieć, że sytuacja mieszczan była zła. Co innego chłopi - im rzeczywiście żadnych praw nie dano i to była pięta Achillesowa Konstytucji 3 Maja. </p>

<p>Tylko problem polegał na tym, że do zmiany trzeba było obalenia Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jak już mówiłem, były dwie możliwości na to. Spróbuję się pobawić w althistory. W 1794 w czasie insurekcji Poniatowski zostaje zastrzelony w Warszawie (doszło do tego naprawdę, jednak król nie został trafiony), a władzę obejmuje Kościuszko. Konsekwentnie wprowadza reformy chłopskie i mieszczańskie. Jednak armia pruska i rosyjska wkraczają do kraju. Nie wiem, czy powołanie wszystkich chłopów i mieszczan pod broń dałoby coś. Z drugiej strony coś podobnego miało miejsce we Francji, gdy powstańcy za pomocą zaciągniętej armii odpali okupantów. Zresztą właśnie wtedy okupanci byli zaangażowani we Francji. Z drugiej strony we Francji przywileje szlacheckie zostały zniesione w sposób tak brutalny, że szlachta nie mogła podskakiwać. U nas mogłaby sabotować działania na rzecz kraju. Więc kwestia jest skomplikowana. </p>