Anna Henryka Pustowójtówna, Henryka Pustowojtówna, Henryka Loewenhardt, ps. Michał Smok (ur. 26 lipca 1838 roku w Wierzchowiskach, zm. 2 maja 1881 roku w Paryżu) – powstaniec styczniowy. Sanitariusza podczas wojny francusko-pruskiej i Komuny Paryskiej.
Biografia[]
Młodość[]
Anna Pustowójtówna urodziła się 26 lipca 1838 roku w Wierzchowiskach. Była córką polskiej szlachcianki Marianny Kossakowskiej i oficera rosyjskiego Trofina Pawłowicza Pustowojtowicza, z pochodzenia Węgra. Mimo pochodzenia z mieszanej rodziny Anna czuła się Polką, natomiast władze carskie uważały ją za rosyjską rewolucjonistkę. Jej brat był kapitanem w Armii Rosyjskiej, znany był z prześladowania Polaków. Jej patriotycznym wychowaniem zajmowała się babcia Brygida Kossakowska.
Początkowo kształciła się w Lublinie, a następnie wraz z siostrą Julią przeniosła się do Instytutu Wychowawczego Panien w Puławach. Po skończeniu edukacji osiadła w Lublinie, gdzie zaangażowała się w działalność religijno-patriotyczną. Organizowała liczne marsze z okazji rocznic narodowych.
W 1861 roku została skazana na karę pozbawienia wolności za działalność patriotyczną. Miała zostać zesłana w głąb Rosji. ale uratowała się ucieczką do Mołdawii, gdzie działała w środowiskach polonijnych.
Powstanie styczniowe[]
Po wybuchu powstania styczniowego powróciła do Królestwa Kongresowego, gdzie 14 lutego dołączyła do oddziału gen. Mariana Langiewicza. Została mianowana adiutantem Dionizego Czachowskiego, później przeszła pod rozkazy Mariana Langiewicza.
Brała udział w bitwach pod Małogoszczem, Pieskową Skałą, Chrobrzem oraz Grochowiskami. Aresztowana wraz z Langiewiczem przez Austriaków w Galicji. Cześć jej przeciwników zarzucało jej romans z Langiewiczem, jednak brak na to dowodów.
Emigracja[]
Anna Pustowójtówna
Zwolniona z więzienia zdecydowała się na emigrację. Początkowo przebywała w Pradze, Szwajcarii, aż osiadła w Paryżu, gdzie pracowała w kwiaciarni. W 1870 roku brała udział w wojnie francusko-pruskiej, a następnie w Komunie Paryskiej, jako sanitariuszka. Udało jej się odnowić kontakt z Stanisławem Loewenhardtem, który był lekarzem w oddziale Langiewicza. Poślubiła go 20 lipca 1878 roku i miała z nim czwórkę dzieci. Po śmierci żony Leonarda Rettela zajęła się wychowaniem jego dwójki dzieci.
Zmarła w nocy z 1 na 2 maja 1881 roku, prawdopodobnie na zawał serca. Została pochowana na cmentarzu Montparnasse.