Benedykt XVI (łac. Benedictus PP. XVI, wł. Benedetto XVI, niem. Benedikt XVI, właść. Joseph Aloisius Ratzinger, ur. 16 kwietnia 1927 w Marktl, zm. 31 grudnia 2022 w Watykanie) − niemiecki rzymskokatolicki duchowny, arcybiskup metropolita Monachium i Freising (1977–1982), kardynał prezbiter (1977–1993), kardynał biskup (1993–2005), prefekt Kongregacji Nauki Wiary (1981–2005), dziekan Kolegium Kardynalskiego (2002–2005), 265. papież i 7. Suweren Państwa Miasta Watykan w latach 2005-2013. Od 28 lutego 2013 emerytowany papież.
Jego pontyfikat charakteryzował się konserwatyzmem, mimo, iż był tzw. posoborowym papieżem.
Biografia[]
Młodość[]
Joseph Ratzinger urodził się w Wielką Sobotę 16 kwietnia 1927 r. o godz. 4:15 w Marktl am Inn w bawarskiej diecezji pasawskiej, W wieku 14 lat (w 1941), został członkiem Hitlerjugend. W wieku 16 lat (1943) wraz z innymi kolegami z klasy rozpoczął obowiązkowe przygotowanie wojskowe w zakresie obrony przeciwlotniczej. Powołany został do programu Luftwaffenhelfer. Zostali przydzieleni do oddziału odpowiedzialnego za ochronę fabryki silników lotniczych BMW w Ludwigsfeld na północ od Monachium. Następnie zostali przeniesieni do Unterföhring i na krótko do Innsbrucka. Z Innsbrucka ich oddział udał się do Gilching, by ochraniać bazę myśliwców niemieckich i atakować bombowce aliantów, które urządzały naloty na Monachium. W Gilching Ratzinger służył w posterunku telefonicznym.
10 września 1944 jego klasa została zwolniona z korpusu. Jednak wracając do domu, Ratzinger otrzymał nowe powołanie do Reichsarbeitsdienst (Służby Pracy Rzeszy). Został oddelegowany do węgierskiego obszaru granicznego z Austrią, która została zaanektowana przez Niemcy w 1938. Tu pracował aż do czasu, kiedy Armia Czerwona zajęła Węgry; wtedy został skierowany do przygotowywania umocnień przeciwpancernych szykowanych na ofensywę wojsk radzieckich. Tam też był świadkiem pędzenia Żydów do obozów zagłady. 20 listopada 1944 jego oddział został zwolniony ze służby.
Ratzinger znowu wrócił do domu, jednak nie na długo. Już trzy tygodnie później dostał wezwanie do stawienia się w Monachium, gdzie otrzymał przydział do koszar Wehrmachtu w mieście Traunstein, blisko którego mieszkała jego rodzina. Po podstawowym szkoleniu w piechocie Ratzinger służył w różnych posterunkach wokół miasta, gdzie stacjonowała jego jednostka. Nigdy nie został wysłany na front.
Na przełomie kwietnia i maja, w ostatnich dniach lub tygodniach przed poddaniem się Niemiec, Ratzinger zdezerterował. Dezercja była powszechna w ostatnich tygodniach wojny, chociaż karana śmiercią (często zasądzana była bez procesu prawnego, wykonywana nieprzerwanie do końca). Obniżone morale i niewielkie ryzyko osądzenia przez zdezorganizowane wojsko niemieckie przyczyniło się do rosnącej fali dezercji wśród żołnierzy. Ratzinger opuścił miasto Traunstein i udał się do położonej nieopodal rodzinnej wsi. Jak twierdził po latach nie był entuzjastycznie nastawiony do nazizmu.
Święcenia kapłańskie przyjął 29 czerwca 1951. W wieku 26 lat rozpoczął działalność naukową, początkowo jako wykładowca dogmatyki i teologii fundamentalnej we Fryzyndze, a następnie był profesorem w Bonn, Münster, Tybindze i Ratyzbonie.
Kardynał Ratzinger (1988).
Arcybiskupstwo[]
24 marca 1977 Paweł VI mianował go arcybiskupem metropolitą Monachium i Fryzyngi, a wkrótce potem, na konsystorzu 27 czerwca tegoż roku powołał go w skład Kolegium Kardynalskiego. 25 listopada 1981 Jan Paweł II powierzył mu kierowanie Kongregacją Nauki Wiary, z czym łączy się automatycznie przewodniczenie Papieskiej Komisji Biblijnej i Międzynarodowej Komisji Teologicznej. Kardynał Ratzinger był jedynym hierarchą watykańskim, pełniącym tak długo kierownicze stanowisko w Kurii.
Kongregacja Nauki Wiary, a tym samym jej prefekt, mają za zadanie przestrzegać czystości wiary. Wypowiadają się we wszystkich sprawach dotyczących nauczania i moralności katolickiej. Prefekt tego urzędu zwraca również uwagę na to, by badania teologiczne nie oddalały się od zasad wytkniętych przez Kościół. Mimo trudnych obowiązków, jakie na nim spoczęły w 1981 r., kard. Ratzinger nadal uczestniczył w dialogu teologicznym, ogłaszając szereg książek i artykułów z tej dziedziny. Był zaangażowany w walkę z pedofilią w Kościele.
Benedykt XVI w bazylice św. Piotra, 29 czerwca 2006.
W Polsce ukazały się dotychczas przekłady 29 jego pozycji, niektóre z nich wznawiane, np. Śmierć i życie wieczne (1986 i 2000). Z szerokim zainteresowaniem spotkała się jego książka-wywiad, zatytułowana Raport o stanie wiary, w której kardynał ostrzega przed nadmierną euforią soborową. W październiku 1996 wydał kolejną książkę-wywiad Sól ziemi, której polski przekład ukazał się w rok później nakładem wydawnictwa Znak. W Polsce wydano w 2001 także Drogę paschalną i Prawdę w teologii.
W 2000 kardynał Ratzinger otrzymał tytuł doktora honoris causa wrocławskiego Papieskiego Wydziału Teologicznego za szczególne zasługi na polu nauk teologicznych i w służbie Kościołowi. Gdy 16 kwietnia 2002 z okazji swych 75. urodzin, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa kanonicznego, złożył na ręce Jana Pawła II prośbę o przejście na emeryturę, Ojciec Święty pozostawił go na czele tej watykańskiej dykasterii.
Pontyfikat[]
Papież Benedykt XVI na spotkaniu z władzami Polski, 25 maja 2006 r.
Po śmierci Jana Pawła II, 19 kwietnia 2005 roku kardynał Joseph Ratzinger został wybrany papieżem i przyjął imię Benedykt XVI. Swoim imieniem nawiązał do Benedykta XV, który w czasie I wojny światowej opowiadał się za pokojem. W maju 2006 Benedykt XVI odwiedził Polskę. 7 lipca 2009 r. wydał encyklikę Caritas in veritate, mającą być hołdem dla encykliki Pawła VI - Populorum progressio, która poruszała tematy związane z wyjściem z kryzysów i ubóstwa. Abdykował 28 lutego 2013 i przysługiwał mu tytuł emerytowanego papieża. Czasami spotykał się z papieżem Franciszkiem i wypowiadał się na tematy związane z wiarą.
Śmierć[]
28 grudnia 2022, podczas audiencji generalnej, papież Franciszek poprosił o modlitwę za Benedykta XVI, którego stan zdrowia w ostatnich godzinach pogorszył się. Dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej Matteo Bruni potwierdził, że „z powodu postępującego wieku w ostatnich godzinach nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia” i że papież Benedykt jest pod stałą opieką lekarską. Po zakończonej audiencji papież Franciszek odwiedził emerytowanego papieża w klasztorze Mater Ecclesiae.
Zmarł 31 grudnia 2022, o godzinie 9:34, w klasztorze Mater Ecclesiae. 2 stycznia 2023 jego ciało zostanie wprowadzone do bazyliki św. Piotra na Watykanie, dając wiernym możliwość oddania mu hołdu. Pogrzeb Benedykta XVI odbędzie się w czwartek 5 stycznia 2023 o godz. 9.30 na placu św. Piotra pod przewodnictwem papieża Franciszka.
Źródła[]