Bitwa o Żory – bitwa kampanii wrześniowej stoczona 1 września 1939 roku, jako część bitwy pod Pszczyną. Starcie zakończyło się zwycięstwem niemieckiej 5. Dywizji Pancernej gen. Heinricha von Vietinghoffa.
Siły stron[]
Polska[]
- 23. Dywizja Piechoty płk. Władysława Powierzy
- 5 bateria II dywizjonu 23. Pułku Artylerii Lekkiej
- pluton 56 kompanii kolarzy
- 54 batalion Obrony Narodowej Rybnik mjr. Tadeusza Kwiatkowskiego
Niemcy[]
- 5. Dywizja Pancerna gen. Heinricha von Vietinghoffa
- 14. Pułk Strzelców ppłk. Joachima Degenera
- 15. Pułk Pancerny ppłk. Johannesa Streicha
- 2 batalion 116. Pułku Artylerii ppłk. Bruna Gerlocha
- 14. Dywizja Piechoty gen. Petera Weyera
- 53. Pułk Piechoty ppłk. Adalberta Lontschara
Przebieg[]
Pod koniec sierpnia 1939 roku wycofano większość II dywizjonu 23. Pułku Artylerii Lekkiej do Mikołowa, a w Żorach pozostawiono jedynie 5 baterię w sile 4 dział. Po rozpoczęciu kampanii wrześniowej, 1 września o godzinie 4:45, elementy niemieckiej 5. Dywizji Pancernej gen. Heinricha von Vietinghoffa uderzyły na Rybnik. Jednocześnie nad Żorami krążyły niemieckie samoloty rozpoznawcze. Po zajęciu Rybnika, o godzinie 10 nieprzyjaciel uderzył na Żory. Podczas walk poległo 4 polskich artylerzystów, a jeden został ranny. W okolicach cegielni opór stawiał pluton 7 kompanii Obrony Narodowej. Śmierć poniosło kolejnych 7 żołnierzy. W tym samym czasie Niemcy uderzyli na miasto od strony Boryni. Około 11:30 niemieckie czołgi zaczęły wdzierać się do miasta, a siły polskie ruszyły do odwrotu na Kleszczów. Po godzinie 14 nieprzyjaciel rozpoczął natarcie na Kleszczów, a siły polskie ruszyły w kierunku Kobióra. Do godziny 15:30 Niemcy zajęli Żory. Sztab dowódcy 5. Dywizji Pancernej gen. Heinricha von Vietinghoffa zakwaterował się w Kleszczowie.
Bitwa o Żory zakończyła się niemieckim sukcesem. Do końca dnia 5. Dywizja Pancerna wraz z 53. Pułkiem Piechoty płk. Adalberta Lontschara zajęła jedynie teren powiatu rybnickiego i nie przełamała głównej linii obrony pod Pszczyną. Straty polskie wynosiły 11 zabitych, 1 rannego i 1 działo. Niemcy stracili 4 zniszczone i 4 uszkodzone czołgi oraz pewną liczbę zabitych i rannych.
Zobacz też[]
- oblężenie Żor w 1345 roku, podczas wojny polsko-czeskiej.
- oblężenie Żor w 1433 roku, podczas wojen husyckich.
- oblężenie Żor w 1473 roku, podczas wojny o sukcesję korony czeskiej.
- bitwa o Żory stoczona w 1945 roku.