Bitwa o Tobruk – jedna z bitew II wojny światowej, pomiędzy oddziałami aliantów broniących miasta Tobruk, a atakującymi je jednostkami niemieckimi i włoskimi pod dowództwem Erwina Rommla. Bitwa trwała od 10 kwietnia do 27 listopada 1941 i skoczyła się pełnym odblokowaniem miasta podczas operacji Crusader.
Przebieg[]
Prolog[]
22 stycznia 1941 alianci zdobyli Tobruk, który był ważnym miejscem zaopatrzeniowym armii włoskiej walczącej w Libii. Wojskami brytyjskimi dowodził gen. Archibald Wavell. Jego siły były małe patrząc na ogrom terenu jaki miał nadzorować. Siłami włoskimi dowodził marszałek Rodolfo Graziani, a jego wojska miały problemy z zaopatrzeniem. Wkrótce doszło do operacji Brevity i Operacja Battleaxe, ale nie udało się zdobyć miasta. Kolejny brytyjski atak nastąpił w nocy z 8 na 9 grudnia. Brytyjczykom udało się wziąć do niewoli 40 tys. żołnierzy włoskich. W wyniku klęski Graziani podał się do dymisji, a jego miejsce zajął gen. Italo Gariboldi.
Hitler widząc porażkę armii włoskiej, w celu wsparcia, wysłał oddziały Deutsches Afrika Korps, pod dowództwem Erwina Rommla. Na wskutek narady Hitlera z gen. Franzem Halderem dowództwo nad połączonymi siłami przekazano Włochom. Rommel nie zgodził się na włoskie dowództwo i osobiście je przejął.
Uderzenie skierowano na Tobruk, ale nie udało się zdobyć twierdzy, a wkrótce aliantów wspomogły jednostki australijskie.
Bitwa[]
Wojska Osi przystąpiły do oblężenia. Początkowo miasta bronili Australijczycy, pod dowództwem gen. Lesliego Morsheada. Wkrótce aliantów wzmocniły Brytyjczycy, Hindusi, Czesi oraz Polacy z Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Siłami Osi teoretycznie dowodził włoski marszałek Ettore Bastico, ale faktyczne dowództwo sprawował Erwin Rommel.
Siły aliantów były niewielkie, a w wyniku dużych strat zabiegano o wycofanie australijskich jednostek. Po zgodzie gen. Sikorskiego, gen. Stanisław Kopański zezwolił na przerzucenie SBSK w rejon walk. Niemcy bezskutecznie próbowali zdobyć Tobruk. Obrońców miasta, pogardliwie nazywano Szczurami Tobruku.
Podsumowanie[]
Tobruk okazał się poważną porażką sił niemieckich i włoskich. Alianckie straty wynosiły ok 4000 żołnierzy, w tym 109 Polaków.
Walki o Tobruk zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie.