Bitwa pod Horkami – seria trzech bitew powstania styczniowego rozegranych 17, 21 i 25 maja 1863 roku. Starcie ostatecznie zakończyło się klęską sił powstańczych dowodzonych przez płk. Romulada Traugutta.
Przebieg[]
Przed bitwą[]
Romuald Traugutt w rosyjskim mundurze.
26 kwietnia 1863 roku między szosą brzesko-bobrujską, a traktem kobryńsko-pińskim zgromadziło się około 160 powstańców, do których dołączyło 32 urzędników z Kobrynia. Dowództwo nad oddziałem objął były pułkownik saperów armii rosyjskiej Romuald Traugutt. Następnego dnia powstańcy ruszyli na Polesie.
9 maja za powstańcami wysłano siły porucznika Prokofiejewa, liczące rotę piechoty i 20 Kozaków. We wsi Derewny Rosjanie pojmali 5 powstańców i z połową swoich sił powrócili do Kobrynia. 11 maja z miasta wyszły siły kapitana Kiersnowskiego liczące rotę piechoty i 40 Kozaków. Rosjanie dotarli do wsi Derewny, gdzie połączyli się z czekającymi tam żołnierzami. 17 maja rosyjscy dowódcy wpadli na trop sił powstańczych i furmankami udali się pod Horki.
Pierwsza bitwa[]
Pułkownik Traugutt na wąskiej grobli zastawił na nich pułapkę. Ukrył swoje siły na drzewami, a gdy siły rosyjskie przejeżdżały przez groblę zostały ostrzelane przez powstańców. Rosjanie próbowali się wycofać, ale pierwszy pluton strzelców odciął im drogę odwrotu. Następnie do ataku ruszyli kosynierzy. Moskale uciekli na bagna ponosząc duże straty. Stracili około 70 ludzi, poległ dowodzący kolumną kapitan Kiersnowski, a oficerowie piechoty oraz Kozaków zostali ranni. Poległ jeden powstaniec.
Druga bitwa[]
Siły rosyjskie w Kobryniu zostały zaalarmowane przez rozbitków z kolumny kpt. Kiersnowskiego i pod Horki wysłano 2 roty piechoty i 3. batalion strzelców celnych pod dowództwem pułkownika Ehrnberga. Siły Traugutta przeszły w inne miejsce, ale 21 maja około godziny 8 zostały zaatakowane przez Rosjan. Powstańcy stacjonujący na polanie zostali ostrzelani przez Rosjan stojących w lesie. 14 powstańców uderzyło na prawe skrzydło nieprzyjaciela i zmusili go do odwrotu. Rosjanie stracili 12 ludzi. Straty polskie wynosiły 4 zabitych.
Trzecia bitwa[]
Po odparciu sił płk. Ernberga, płk. Traugutt przeszedł 6 wiorst i założył obóz. Przeciwko powstańcom zostały wysłane duże siły gen. Artura Eggera liczące 3 roty Rewelskiego Pułku Piechoty i pewną ilość Kozaków. 25 maja o godzinie 15 Rosjanie, przez groblę, zaatakowali lewe skrzydło powstańców. Siły polskie uformowały dwie linie obrony. Rosjanie trzykrotnie ponawiali atak, ale za każdym razem byli odpierani. Po trzech godzinach walki, szeregi powstańców zaczęły się chwiać. Ostatecznie powstańcy wycofali się, ciągle strzelając do Rosjan. 20 wozów i 50 koni dostało się w ręce nieprzyjaciela. Straty polskie wynosiły 13 zabitych, kilkunastu rannych i kilku wziętych do niewoli. Generał Egger zabronił swoim żołnierzom znęcania się nad pojmanymi powstańcami. Rosjanie ogłosili wielki sukces, sądząc, że płk. Romuald Traugutt poległ.
W lesie bielińskim Traugutt zebrał jedynie 43 ludzi.