Bitwa pod Krasnymstawem – bitwa kampanii wrześniowej stoczona w dniach 17-19 września 1939 roku. Starcie zakończyło się pyrrusowym zwycięstwem sił polskich.
Przebieg[]
Przed bitwą[]
Po rozpoczęciu kampanii wrześniowej, w rejonie Krasnegostawu formowała się 29. Brygada Piechoty płk. Jana Bratro. Jednostka znalazła się w niebezpieczeństwie, gdy 13 września niemiecka 2. Dywizja Pancerna gen. Rudolfa Veiela, zajęła Zamość. W drugiej dekadzie września, siły IV Korpusu Generalnego gen. Viktora von Schwedlera przekroczyły Wisłę w rejonie Annopola i nacierały na Chełm i Hrubieszów. 4. Dywizja Piechoty gen. Erika Hansena zajęła Kraśnik i ruszyła na Krasnystaw. Pod Turobinem, została chwilowo powstrzymana przez Grupę Operacyjną Stalowa Wola ppłk. Stanisława Trzebuni.
Bitwa[]
Płk. Jan Bratro przegrupował swoją brygadę. 1. i 2. Pułk Piechoty zabezpieczały szosę Lublin-Zamość, a 3. Pułk Piechoty miał stanowić obronę Krasnegostawu. 18 września, na zachodni i północny skraj miasta podeszły oddziały niemieckiego 10. Pułku Piechoty płk. Richarda Stempla i rozpoczęły szturm na miasto. Słaby i nieprzygotowany 3. Pułk Piechoty ppłk. Andrzeja Stracha poniósł ciężkie straty i wycofał się z miasta.
W tym czasie z północy nadchodziła 39. Dywizja Piechoty Rezerwowej gen. Bruna Olbrychta. Około 13, została ona podporządkowana Grupie Operacyjnej gen. Jana Kruszewskiego. Miała ona jak najszybciej dotrzeć w rejon Tomaszowa i przyjść z odsieczą Armii gen. Tadeusza Piskora. Od strony Krasnegostawu była osłaniana przez Kombinowaną Brygadę Kawalerii płk. Adama Bogoria-Zakrzewskiego, a od strony Zamościa, przez 29. Brygadę Piechoty. Gen. Olbrycht zaproponował gen. Stefanowi Dąb-Biernackiemu, uderzenie na Zamość i zostało ono zaakceptowane. Po południu gen. Bruno Olbrycht dał rozkaz do wymarszu. Wkrótce został zaalarmowany o siłach niemieckich w Krasnymstawie. Nie mogąc ocenić prawdziwości tych informacji, postanowił częścią swoich sił uderzyć na miasto. W tym czasie dowódca niemieckiej 4. Dywizji Piechoty gen. Hansen rozpoczął tworzenie przyczółku na wschodnim brzegu Wieprza. Okoliczne wzgórza opanowały elementy 10. i 52. Pułku Piechoty płk. Viktora Bartcky'ego. Wsparcie artyleryjskie zapewniały cztery dywizjony artylerii.
19 marca o świcie, niemiecki przyczółek został zaatakowany przez siły płk. Adama Bogoria-Zakrzewskiego. Do natarcia przyłączyły się również elementy zgrupowania ppłk. Zygmunta Bierowskiego. Atak załamał się po kontrataku niemieckiego 10. Pułku Piechoty. Przed południem, niemieckie działania uległy intensyfikacji. W krytycznym momencie gen. Olbrycht rozkazał trzem dywizjonom artylerii, powstrzymać postęp nieprzyjaciela. Zarządzono kontratak, którym kierował płk. Bronisław Duch. Siły polskie obsadziły wieś Krupe. Polski 95. Pułk Piechoty ppłk. Stanisława Stankiewicza powstrzymała niemiecki 10. Pułk Piechoty. Zachęcony powodzeniem gen. Olbrycht, postanowił odeprzeć nieprzyjaciela za Wieprz. Siły płk. Ducha zostały wzmocnione 94. Pułkiem Piechoty. Jednocześnie dwa bataliony niemieckie uderzyły na 52. Pułk Piechoty, uniemożliwiając mu udział w kolejnym uderzeniu. Do ataku na bagnety ruszył 95. Pułk Piechoty. Polska artyleria rozpoczęła ostrzał niemieckiego sztabu. Impet polskiego uderzenia, całkowicie zaskoczył Niemców, którzy wycofali się do zachodniej części Krasnegostawu.
Po bitwie[]
Bitwa zakończyła się okupionym wysoką ceną, zwycięstwem polskim. Oddziały niemieckiej 4. Dywizji Piechoty, zostały powstrzymane. Istotnym wsparciem dla sił polskich okazała się artyleria. Straty polskie wynosiły 156 zabitych, kilkuset rannych i do 2000 wziętych do niewoli. Niemieckie raporty mówią o 34 zabitych i 116 rannych. Nie podano liczby zaginionych, więc rzeczywiste straty były nieco wyższe.
Bitwa pod Krasnymstawem, opóźniła polskie natarcie na Zamość.
Źródła[]
- Tomaszów Lubelski 1939, Piotr Greszta