Bitwa pod Mieczownicą – bitwa powstania styczniowego rozegrana 2 marca 1863 roku w okolicach Mieczownicy i zakończona zwycięstwem sił rosyjskich.
Przebieg[]
Przed bitwą[]
28 lutego 1863 roku grupa gimnazjalistów trzemeszeńskich wyruszyła z Księstwa Poznańskiego do Królestwa Polskiego, gdzie połączyła się z oddziałem Antoniego Garczyńskiego. Jakiś czas później oddział Antoniego Garczyńskiego połączył się z oddziałem Kazimierza Mielęckiego. Mielęcki miał wyższy stopień nadany przez Rząd Narodowy, ale Garczyński miał większe doświadczenie wojskowe, ponieważ uczestniczył w powstaniu listopadowym i poznańskim. Kazimierz Mielęcki oddał się pod rozkazy Garczyńskiego, ale ten niespodziewanie wycofał się do Mieczownicy.
Bitwa[]
2 marca 1863 roku rosyjskie wojska mjr. Moskwina natknęły się na oddział Mielęckiego w pobliżu Dobrosołowa. Rozpoczęła się walka pośród zabudowań, a do oddziału Garczyńskiego dotarł proszący o pomoc adiutant Mielęckiego, Ederstein. Garczyński postanowił wysłać część swoich sił, ale po dotarciu na miejsce okazało się, że siły Mielęckiego się wycofują. Powstańcy Garczyńskiego ponieśli spore straty i dołączyli do ludzi Mielęckiego wycofujących się na Mieczownicę. Część oddziałów uległa panice, ale dwie grupy wycofywały się w pełnym porządku. Kawaleria cofała się przez wieś Ostrowite, a piechota w kierunku wsi Tumidaj i Doły. W pościg za nimi ruszyły wojska mjr. Dymmana. W Mieczownicy, w parku, niemal doszczętnie rozbita została polska kawaleria. Kilku powstańców utonęło w okolicznych bagnach.
Cmentarzyk ewangelicki w Brzozogaju, miejsce walk oddziału Nepomucena Marczyńskiego.
Aby powstrzymać pościg z oddziału wyodrębniła się grupa 28 ochotników pod dowództwem Nepomucena Marczyńskiego, dowódcy 4. kompani strzelców. Ochotnicy, w większości młodzież wielkopolska, mieli osłaniać odwrót głównych sił za granicę pruską. Oddział Marczyńskiego przygotował zasadzkę na Rosjan w zagajniku, ale został wypchnięty na cmentarz ewangelicki. W krwawym boju, podczas którego rosyjscy żołnierze dobijali rannych zginęło 27 powstańców. Dzięki poświęceniu oddziału Marczyńskiego główne siły miały więcej czasu na ucieczkę przed Rosjanami.
Po pokonaniu sił Marczyńskiego zaatakowali siły Garczyńskiego zadając im duże straty. Następnie wycofali się do Słupczy.
Po bitwie[]
W bitwach pod Dobrosołowem i Mieczownicą poległo około 100 powstańców. Rozbity został oddział Kazimierza Mielęckiego, który wycofał się do Księstwa Poznańskiego, gdzie z pomocą Komitetu Działyńskiego próbował odbudować oddział.
Straty rosyjskie były niewielkie i wynosiły około 12 rannych.