Bitwa pod Mrzygłodem – bitwa powstania styczniowego stoczona 1 marca 1863 roku. Starcie zakończyło się zwycięstwem sił płk. Teodora Cieszkowskiego.
Przebieg[]
Uciekając rosyjskiej obławie po bitwie pod Pankami, oddział płk. Teodora Cieszkowskiego, 28 lutego dotarł do Mrzygłodu. Oddział liczył wówczas około 300 ludzi. Cieszkowski planował odlać działa w Koziegłowach. Na skutek donosu, jednego z mieszkańców Będusza, Rosjanie dowiedzieli się o miejscu koncentracji oddziału. Od strony Żarek do Myszkowa przybyły oddział kpt. Tecera, który połączył się z żołnierzami płk. Jewgrafa Alenicza. Żołnierze rosyjscy, którzy dotarli na miejsce podłożyli ogień pod domy w mieście. Rosjanie przeprowadzili dwa natarcia, które zostały powstrzymane. Powstańcy weszli na tyły wojsk rosyjskich i Rosjanie zostali zmuszeni do odwrotu. Następnego dnia płk. Alenicz powrócił do Częstochowy.
W trakcie wygranej bitwy pod Mrzygłodem powstańcy ponieśli spore straty. Rosjanie stracili 4 zabitych i 24 rannych. O bitwie pod Mrzygłodem szeroko rozpisywała się prasa powstańcza:
„Dochodzą nas w tej chwili wiarygodne wiadomości od naocznego świadka o walce pod Mrzygłodem niedaleko stacji kolei żelaznej Myszków stoczonej dnia 1 marca. Bandy moskiewskie w liczbie tysiąca paruset ludzi atakowały powstańców pod dowództwem Cieszkowskiego w mieście rozlokowanych. Atak rozpoczęli Moskale jak zwykle od zapalenia domów na wstępie do miasteczka położonych. Odparci celnym ogniem z dubeltówek, z okien domów zajętych przez powstańców, Moskale po trzykroć cofali się, a odparci za trzecim razem dali znak do odwrotu na Myszków, gdzie kilkudziesięciu poległych zaraz pochowali”— Gazeta Narodowa z 10 marca 1863 roku