Bitwa pod Nowym Stawem – bitwa powstania styczniowego stoczona 25 września 1863 roku na Lubelszczyźnie. Starcie zakończyło się przegraną powstańców Walerego Kozłowskiego.
Przebieg[]
Po przegranej bitwie pod Batorzem, 200 osobowy oddział Ćwieków dowodzony przez Walerego Kozłowskiego, uniknął rosyjskiej obławy w lasach puchaczowskich. Kozłowski przeszedł przez Łęczną, gdzie zniszczył most i udał się przez Kijany ku Zawieprzycom. Po zniszczeniu kolejnych dwóch mostów powstańcy ruszyli do Nowego Stawu, gdzie zatrzymali się na odpoczynek. Gdy oddział przygotowywał posiłek, został zaatakowany przez Kozaków. Wkrótce na miejsce dotarły 2 roty piechoty dowodzone przez podpułkownika Antuszewicza. Kozłowski oddzielony od Rosjan małą rzeczką, ustawił oddział na 1000 kroków od Kozaków. Pierwszy atak został odparty, ale wkrótce dotarły rosyjskie posiłki z 3 armatami. Powstańcy stawiali twardy opór, ale ogień artyleryjski zmusił ich do odwrotu. Powstańcy wycofali się trzema drogami, ciągle prowadząc ogień do moskali. Pierwsza część jazdy wraz z wozami dotarła do Wólki Krasińskiej, gdzie dołączyła do niej druga grupa dowodzona przez porucznika Steckiego. Niebawem na miejsce dotarła również trzecia grupa dowodzona przez porucznika Podolskiego.
Straty polskie wynosiły 13 zabitych, 11 rannych i 4 wziętych do niewoli. Rosjanie stracili 9 koni przy działach i pewną ilość zabitych i rannych.