Bitwa pod Opatowem – bitwa powstania styczniowego rozegrana 21 lutego 1864 roku w okolicach Opatowa. Starcie zakończyło się zwycięstwem sił rosyjskich.
Przebieg[]
Przed bitwą[]
Po bitwie pod Radkowicami 3. Pułk Stopncki zyskał kilka tygodni spokoju. Podpułkownik Karol Kalita ciągle werbował i szkolił nowych powstańców, których uzbrojono w broń zdobytą w Iłży. Cały Korpus liczył około 2800 ludzi, co na warunki powstania styczniowego było dużą liczbą.
O dużej sile powstańców zdawali sobie sprawę Rosjanie, którzy 17 lutego rozpoczęli operację antypartyzancką. Kalita przedstawił swoim oficerom dwie możliwości dalszych działań: przeprawa przez Wisłę i przejście na Lubelszczyznę lub przejście na południe do województwa krakowskiego. Ostatecznie wybrano drugą opcję.
14 lutego gen. Józef Hauke-Bosak wyznaczył nowego dowódcę Dywizji Krakowskiej. Został nim płk. Ludwik Zwierzdowski ps. Topór. Poprzedni dowódca płk. Apolinary Kurowski został jego szefem sztabu. Ppłk. Karol Kalita "Rębajło" czuł się rozgoryczony wyborem gen. Hauke-Bosaka, ponieważ sam liczył na dowództwo. Ostatecznie 19 lutego Kalita opuścił Pułk Stopnicki, tłumacząc się koniecznością wyleczenia starych ran.
Bitwa[]
21 lutego 1864 roku Pułk Stopnicki miał zaatakować Opatów, by uwolnić się z zaciskających się rosyjskich kleszczy. Jednak atak przeprowadzony przez część sił powstańczych się nie powiódł. Miasto zostało zajęte w 75%, ale rosyjski opór się nie załamał. Polskie straty były wysokie, poległ mjr. Jagielski, płk. Władysław Eminowicz był ciężko ranny. Wkrótce ranny został również dowodzący atakiem płk. Ludwik Zwierzdowski.
Ostatecznie siły polskie wycofały się w pełnym porządku. Rozkaz odwrotu wydał prawdopodobnie płk. Kurowski.
Po bitwie[]
Bitwa pod Opatowem zakończyła się klęską sił polskich. Ranny w bitwie został płk. Ludwik Zwierzdowski, który następnego dnia został złapany przez Kozaków. 23 lutego 1864 roku został powieszony na rynku w Opatowie. Wycofujący się powstańcy weszli w sam środek rosyjskiej obławy i zostali rozbici pod Witosławską Górą.
Straty polskie wynosiły około 50 zabitych i 62 rannych. Rosjanie mieli około 54 zabitych i rannych.
Zobacz też[]
- bitwa pod Opatowem rozegrana 25 listopada 1863 roku.