Bitwa pod Węgierską Górką – bitwa kampanii wrześniowej stoczona w dniach 2-3 września 1939 roku. Starcie zakończyło się zwycięstwem strony niemieckiej. Ze względu na bohaterstwo polskich żołnierzy bitwa zwana jest Westerplatte południa.
Przebieg[]
Przed bitwą[]
Wojska niemieckie na terytorium Polski.
1 września 1939 roku o świcie wojska Wehrmachtu weszły na teren Polski ze Słowacji. Przez Przełęcz Zwardońską przeszła 7. Dywizja Piechoty gen. Eugena Otta. Potężne uderzenie zepchnęło wysunięte placówki polskie, które wycofały się w okolice Baraniej Góry. Miejscowość Zwardoń została otoczona z dwóch stron, a przewodnikiem niemieckiej dywizji był Alojzy Wagner, kierownik pobliskiego schroniska. Właściciel innego schroniska Gustaw Pustelnik przeprowadził 3. Dywizję Górską gen. Eduarda Dietla przez płaje Romanki pod Bystrą, Wieprz i Sporysza.
Tego odcinka rontu broniła 1. Brygada Górska płk. Janusza Gaładyka. Dolinę Soły i drogę Czadca-Żywiec obsadził 1. batalion KOP Berezwecz z 2. Pułku Piechoty KOP ppłk. Jana Rogowskiego. Ponadto siły polskie wspierał batalion Obrony Narodowej Żywiec kpt. Juliana Szczerbaniewicza. Na tyłach znajdowały się 4 schorny obsadzone przez 151 kompanię forteczną "Węgierska Górka" kpt. Tadeusza Semika.
Bitwa[]
Walki w rejonie Węgierskiej Górki.
Polskie wysunięte patrole już od rana 1 września ostrzeliwały nacierających Niemców. Po kilku godzinach jednostki Obrony Narodowej cofnęły się za nasyp kolejowy. Później wycofały się w rejon Kasperek i Szarego. Przeciwnik poniósł straty na drodze Nieledwia-Milówka. 2 września 1939 roku nastąpiło uderzenie 7. Dywizji Piechoty w rejonie Ujsoł, Milówki, Kamesznicy, Istebnej i Koniakowa. Żołnierze polscy zadali poważnie straty wynoszące około 50 zabitych i sporą liczbę uszkodzonych samochodów pancernych. Około godziny 11 atak się załamał. Po powstrzymaniu ataku nieprzyjaciel rozpoczął ostrzał artyleryjski polskich stanowisk w okolicach Węgierskiej Górki i Radziechów. W ten sposób próbowano odciąć jednostki Obrony Narodowej. Po przegrupowaniu Niemcy ponowili atak. Podczas niemieckiego ostrzału spłonęła wieś, a chwilę później do natarcia ruszyli żołnierze piechoty. Zostali oni zatrzymani ogniem ciężkich karabinów maszynowych.
Wobec kolejnego niepowodzenia nieprzyjaciel postanowił zdobywać poszczególne schrony po kolei. Ataki grup szturmowych, wspieranych przez pionierów trwały do wieczora. Dowódca 1. Brygady Górskiej płk. Janusz Gaładyk rozkazał 151 kompanii fortecznej "Węgierska Górka" kpt. Tadeusza Semika nocny odwrót. Załodze schronu Waligóra dowodzonej przez por. Leopolda Galocza skończyła się amunicja. Rozkaz odwrotu nie dotarł do batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza Berezwecz, który poniósł poważne straty. Do 3 września trwały walki batalionu w Lipowej. Schron Włóczęga poddał się 3 września o godzinie 8:30, a schron Wędrowiec o godzinie 17.
Po bitwie[]
Niemieccy żołnierze w pod Węgierską Górką.
Pomimo przewagi liczebniej Niemcy ponieśli znaczne straty wynoszące 200-300 zabitych i rannych. Polskie oddziały wycofały się w kierunku na Żywiec i Andrychów. Z resztek 1 i 2 kompanii utworzono zbiorczą kompanię nad którą dowództwo objął kpt. Tadeusz Kady. 4 września doszło do ciężkich walk w rejonie Zadziela i Oczkowa. Jeszcze tego samego dnia Niemcy zajęli Żywiec.
W 1971 roku Węgierska Górka została odznaczona Krzyżem Grunwaldu III klasy.