Bitwa pod Węgrowem – bitwa powstania styczniowego rozegrana 3 lutego 1863 roku i zakończona zwycięstwem sił polskich.
Przebieg[]
Pomnik i cmentarz powstańców poległych pod Węgrowem w 1863 roku.
W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku powstańcom udało się zająć Węgrów i wypchnąć z niego wojska rosyjskie. Powstańczy dowódcy Władysław Jabłonowski ps. Genueńczyk i Jan Matliński ps. Sokół podjęli decyzję o ulokowaniu obozu powstańczego w bliskiej odległości od miasta. W obozie zebrano około 3500 powstańców, a rosyjskie władze postanowiły go rozbić. W tym celu wysłano garnizon z Siedlec pod dowództwem pułkownika Georgija Papaafanasopuła w sile około 1000 żołnierzy i kilku dział.
Gdy siły rosyjskie dotarły do miasta, zostało ono otoczone i rozpoczął się ostrzał artyleryjski. Powstańcy znaleźli się w katastrofalnej sytuacji, ale nie tracąc zimnej krwi przeprowadzili szturm kosynierów na armaty. Straty polskie były duże, ale udało się odrzucić Rosjan i się wycofać.
Wiadomość o zaskakującym polskim zwycięstwie obiegła europejską opinię publiczną. Francuski poeta August Barbier porównał bój pod Węgrowem do bitwy pod Termopilami, co wzbudzało szacunek dla walczących powstańców.
Straty[]
Według strony rosyjskiej, a także części późniejszych polskich publikacji, straty polskie miały wynosić 128 zabitych. Tymczasem księgi węgrowskiej parafii wspominają o 66 zabitych z datą 5 lutego. Można jedynie przypuszczać że ciała poległych powstańców były pochowane dwa dni po bitwie. Jednocześnie oficjalne straty rosyjskie miały wynosić jedynie 1 zabitego i 5 rannych, co również wzbudza poważne wątpliwości.