Bitwa pod Waliłami — bitwa powstania styczniowego rozegrana 29 kwietnia 1863 roku. Starcie zakończyło się klęską oddziału powstańczego dowodzonego przez Onufrego Duchińskiego.
Przebieg[]
24 kwietnia grupa 70 ochotników białostockich zebrała się w Kamionce, a wkrótce dołączyły do nich siły Edwara i Kiersnowskiego. 26 kwietnia powstańcy weszli do wsi Sokoły, gdzie ogłosili manifest Rządu Narodowego. Do sił powstańczych dołączali nowi ochotnicy, a we wsi Lipowy Most dowództwo objął naczelnik wojenny województwa grodzieńskiego Onufry Duchiński. Szefem sztabu został Walery Wróblewski. Następnego dnia do sił powstańczych dołączyło 48 ochotników ze Świsłocza.
29 kwietnia nad ranem powstańcy dotarli do ostępu Komotowszczyzna, na wzgórzu Pierieciosy pod wsią Waliły w Puszczy Solskiej. Postanowiono rozbić tam obóz. Po chwili odpoczynku powstańcy niespodziewanie usłyszeli odgłos bębnów. Rosjanie zbliżali się od strony Walił. Powstańcy wysunęli 3 kompanię strzelców Kiersnowskiego i część 1 kompanii. Na lewym skrzydle stanęli strzelcy 2 kompanii Barancewicza. Kosynierzy pod dowództwem Kobylińskiego stanowili rezerwę. Około godziny 16 Rosjanie uderzyli na lewe skrzydło, ale ogień powstańców zmusił ich do cofnięcia. Wkrótce Rosjanie zaatakowali jednocześnie lewe i prawe skrzydło. Na prawym skrzydle powstańcy zostali zepchnięci, a chwilę później ustąpiło lewe skrzydło. Powstańcy ponosząc straty zostali zmuszeni do odwrotu.
Rosjanie zdobyli wozy z żywnością i odzieżą, około 1800 rubli i pieczęć naczelnika Duchińskiego. W walce odznaczył się strzelec Jan Sobolewski, który przez Rząd Narodowy został awansowany do stopnia podporucznika. Straty polskie wynosiły 32 poległych, a oddział Duchińskiego uległ rozproszeniu.