Historia Wiki
Advertisement

Chanat Krymski – historyczne państwo feudalne, podległe kolejno pod Imperium Osmańskie i Imperium Rosyjskie.

Historia[]

Po rozpadzie Złotej Ordy w XV wieku, na Półwyspie Krymskim powstał Chanat Krymski. Pierwszym chanem i założycielem był Hadżi Girej. W 1471 wojska chanatu najechały Podole. Wkrótce doszło do buntu rodzin krymskich i Meñli I Girej poprosił o pomoc Imperium Osmańskie. Turcy uwięzili Meñliego i żądali od niego uznania zwierzchnictwa. Imperium Osmańskie stało się zwierzchnikiem chanatu.

Chanat niejednokrotnie najeżdżał Wielkie Księstwo Moskiewskie, Księstwo Polskie, Wielkie Księstwo Litewskie. Najazd tatarów na Polskę przyczynił się do wojny polsko-tureckiej. Do kolejnych wojen z Rzeczpospolitą doszło w latach 1620–1621, 1633–1634 oraz 1672–1676. Od 1637 roku Chanat Krymski przeżywał rozkwit, stało się tak po pokonaniu głównego rywala jakim była Orda budziacka. Dzięki temu zwycięstwu, wszystkie pozostałe Ordy uznało Chanat Krymski jako swojego zwierzchnika. Kolejnym ważnym elementem składającym się na rozwój chanatu były reformy wprowadzone przez Sefera Gazi agę.

W XVII wieku król Polski Władysław IV Waza planował sojusz z Kozakami zaporoskimi i Carstwem Rosyjskim przeciw Chanatowi Krymskiemu, ale sprzeciw wyraził Sejm. Doszło do powstania kozaków, a Bohdan Chmielnicki przekazał chanowi Islamowi III dokumenty świadczące o przygotowywaniu się Polski do wojny z Chanatem Krymskim. W wyniku zawarcia sojuszu Hetmanatu z Carstwem Rosyjskim, dla równowagi Chanat zawarł sojusz z Rzeczpospolitą.

Wojska Tureckie wsparły wojska rzeczpospolitej w bitwie pod Ochmatowem. Podczas potopu szwedzkiego tatarski kontyngent dowodzony był przez Subchana Gazi agę. W bitwie pod Prostkami Tatarzy rozbili wojska siedmiogrodzkie Jerzego II Rakoczego. W wyniku unii hadziackiej Tatarzy wspólnie z Polakami i Kozakami rozbiły wojska rosyjskie w bitwie pod Konotopem.

Po rozejmie kończącym wojnę polsko-rosyjską chanat stał się sojusznikiem Imperium Osmańskiego i walczył z Turkami przeciw Rzeczpospolitej w wojnie. Po kolejnej wojnie polsko-tureckiej i po traktacie pokojowym chanat utracił miasto Azow.

W 1778 Rosja wywołała masową emigrację ludzi wyznania chrześcijańskiego z Krymu, co spowodowało zapaść gospodarczą. W 1783 Rosja anektowała Chanat.

Advertisement