Dmitrij Daniłowicz Leluszenko (ros. Дми́трий Дани́лович Лелюшенко) (ur. 2 listopada 1901 roku w Nowokuźniecówce, zm. 20 lipca 1987 roku w Moskwie) – sowiecki wojskowy, generał armii. Dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego i Bohater Czechosłowacji.
Biografia[]
Młodość i wojna domowa[]
Dmitrij Leluszenko urodził się 2 listopada 1901 roku w gospodarstwie Nowokuźniecówka w obwodzie rostowskim. Pochodził z bednej rodziny chłopskiej. Był najmłodszym z siedmiorga dzieci. Od 9 roku życia pracował w lecie, a zminą się uczył. W 1912 roku ukończył szkołę parafialną. Wiosną 1918 roku dołączył do oddziału partyzanckiego Borisa Dumienki i wziął udział w wojnie domowej. Od 28 kwietnia 1919 roku służył w Armii Czerwonej. Brał udział w bitwie o Carycyn, sierpniowej kontrofensywie, operacji woronesko-kastornieńskiej, bitwie o Donbas, operacji rostowsko-nowoczerkaskiej, północnokaukaskiej, bitwie nad Jegorłykiem, operacji północno taurydzkiej i perekopsko-czongarskiej. Walczył przeciwko siłom Piotra Wrangla i Nestora Machny. Brał udział w wojnie z Polską.
II wojna światowa[]
Po zakończeniu wojny domowej służył w 21. Pułku Kawalerii w Piotrogrodzkim Okręgu Wojskowym. W 1925 roku ukończył Leningradzką Szkołę Wojskowo-Polityczną im. Engelsa. Następnie został komisarzem politycznym szwadronu karabinów maszynowych. W momencie powstania pierwszych jednostek zmechanizowanych, związał z nimi swoją karierę wojskową. Od 1924 roku był członkiem partii komunistycznej. W 1929 roku rozpoczął studia na Akademii Wojskowej Armii Czerwonej im Frunzego. Po jej ukończeniu został dowódcą kompanii, a następnie batalionu czołgów szkolnych. Od 1937 roku był Szefem Wydziału Szkolenia Bojowego Sił Pancernych w Moskiewskim Okręgu Wojskowym. Od 1939 roku dowodził 39. Samodzielną Brygadą Czołgów Lekkich, będącą w rezerwie Naczelnego Dowództwa. Na czele brygady brał udział w ataku na Polskę i wojnie fińskiej. Szturmował umocnione pozycje linii Mannerheima. Podczas walki stosował nowatorską technikę dopancerzania czołgów dodatkowymi ekranami. Pod koniec działań wojennych otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego. Od czerwca 1940 roku dowodził 1. Dywizją Strzelców Zmotoryzowanych w Moskiewskim Okręgu Wojskowym. Dywizja brała udział w zajęciu Litwy. Od marca 1941 roku dowodził 21. Korpusem Zmechanizowanym.
Podczas niemieckiego ataku na ZSRR korpus został przeniesiony na Front Południowo-Zachodni. Uczestniczył w operacji bałtyckiej i kontrofensywie pod Dyneburgiem. Udało mu się wejść do miasta, ale jego korpus poniósł spore straty. W lipcu brał udział w kontrataku w pobliżu Solcy. W sierpniu korpus został rozwiązany. Leluszenko został przedstawiony do awansu. Pod koniec sierpnia 1941 roku został zastępcą szefa Głównej Dyrekcji Pancernej Ministerstwa Obrony. 5 października 1941 roku został wezwany przez Józefa Stalina i na jego polecenie objął dowództwo nad 1. Korpusem Strzeleckim Gwardii. Brał udział w ciężkich walkach w okolicach Orła. 8 października objął dowództwo nad nowo formowaną 5. Armią. Bronił okolic Możajska, w tym dawnego pola bitwy pod Borodino. 17 października został ciężko ranny i trafił na leczenie do miasta Gorki. Po wyleczeniu, 18 listopada jako generał dywizji objął dowództwo nad 30. Armią na Froncie Zachodnim. Armia dowodzona przez Leluszenkę walczyła pod Moskwą i brała udział w operacji obronnej klińsko-solnechnogorskiej. Wkrótce przeszedł do ofensywy i zdobył Klin. Przez cały 1942 rok walczył o Rżew. Brał udział w operacji rżewsko-wiaziemskiej i rżewsko-syczewskiej. Jego żołnierze ponosząc spore straty dotarli do miasta, ale zostali tam powstrzymani. W listopadzie 1942 roku został dowódcą 1. Armii Gwardii na Froncie Południowo-Zachodnim. Brał udział w bitwie stalingradzkiej i dowodził operacją Uran. Udało mu się zamknąć pierścień okrążenia niemieckiej 6. Armii marszałka Friedricha Paulusa. Na początku grudnia 1942 roku jego jednostak została przemianowana na 3. Armię Gwardii. Od stycznia do lutego 1943 roku uczestniczył w operacji woroszyłowgradzkiej. Za udział w walkach o Stalingrad i w ofensywie zimowej został odznaczony Orderem Suworowa I klasy. 18 marca 1943 roku, podczas trzeciej bitwy o Charków został ciężko ranny, a dowództwo objął gen. Gieorgij Chietagurow. W sierpniu powrócił do walki i ponownie objął dowództwo. W ramach Frontów Południowo-Zachodniego i 4. Ukraińskiego walczył w operacji donbaskiej, zaporoskiej i nikopolsko-krzyworoskiej. 29 marca 1944 roku został dowódcą 4. Armii Pancernej w 1. Froncie Ukraińskim. Brał udział w operacji lwowsko-sandomierskiej, wschodniokarpackiej i wiślańsko-odrzańskiej. W marcu 1945 roku armia otrzymała tytuł gwardyjski. Dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z dnia 6 kwietnia 1945 roku Dmitrij Leluszenko, po raz drugi otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego. Następnie brał udział w operacji górnośląskiej i berlińskiej.
Generał Dmitrij Leluszenko w 1983 roku.
Dowodził w bitwie o Prudnik. Po wybuchu powstania w Pradze ruszył na miasto. W uznaniu zasług, 30 maja 1970 roku otrzymał tytuł Bohatera Czechosłowacji.
Po wojnie[]
W październiku 1946 roku objął dowództwo nad 4. Armią Zmechanizowaną Gwardii. Następnie był dowódcą wojsk pancernych i zmechanizowanych w Sowieckiej Grupie Wojsk Okupacyjnych w Niemczech. W 1949 roku ukończył Wyższą Akademię Wojskową im. Woroszyłowa. W lipcu 1953 roku został zastępcą dowódcy Karpackiego Okręgu Wojskowego. W 1959 roku został awansowany na generała armii. Był deputowanym Rady Najwyższej I, V i VI kadencji.
Zmarł 20 lipca 1987 roku w Moskwie. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.