Franciszek Jóźwiak (ps. Witold, Wit, Tadek, Mieczysław Ćwilichowski) (ur. 20 października 1895 roku w Hucie, zm. 23 października 1966 roku w Warszawie) – polski polityki komunistyczny, generał dywizji Ludowego Wojska Polskiego, szef sztabu Gwardii Ludowej i Armii Ludowej.
Po wojnie komendant główny Milicji Obywatelskiej, wiceminister bezpieczeństwa publicznego, członek Państwowej Komisji Bezpieczeństwa. W latach 1949-1952 był członkiem Rady Państwa i prezesem Najwyższej Izby Kontroli, później był ministrem kontroli państwowej, wiceprezesem Rady Ministrów.
Biografia[]
Młodość[]
Franciszek Jóźwiak urodził się 20 października 1895 roku w Hucie, w Królestwie Polskim. Był synem Ignacego i Antoniny. W 1912 roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej i był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej.
I wojna światowa[]
Podczas I wojny światowej został powołany do Armii Imperium Rosyjskiego. Wkrótce zdezerterował i dołączył do Legionów Polskich.
Służył w 1. Pułku Piechoty. Podczas tzw. kryzysu przysięgowego odmówił przysięgi na wierność państwom centralnym i od 17 lipca 1917 roku był internowany w obozie w Szczypiornie.
II RP[]
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wstąpił do Wojska Polskiego i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1921 roku został zdemobilizowany jako podoficer rezerwy w stopniu kapitana.
W 1921 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Polski. W 1922 roku został aresztowany za działalność komunistyczną w Lublinie. Ponownie aresztowany został w 1924 roku. Po opuszczeniu więzienia nadal prowadził działalność komunistyczną. W latach 1928-1929 uczestniczył w szkoleniach w ZSRR. W 1931 roku został odpowiedzialny za propagandę komunistyczną w WP i wywiad na rzecz ZSRR. W tym samym roku został aresztowany po raz trzeci i skazany na sześć lat więzienia. Osadzony został w Berezie Kartuskiej, a następnie w Zakładzie Karnym w Tarnowie.
II wojna światowa[]
Franciszek Jóźwiak i Bolesław Bierut.
Podczas kampanii wrześniowej został zwolniony z więzienia i przebywał na terytorium zajętym przez ZSRR. W maju 1941 roku został członkiem Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.
Po rozpoczęciu operacji Barbarossa dołączył do sowieckiej partyzantki. Na początku 1942 roku powrócił do okupowanego kraju. Wstąpił do PPR i został członkiem Sekretariatu KC PPR. Prowadził działalność konspiracyjną: dołączył do Gwardii Ludowej i szmuglował broń do warszawskiego getta, z której korzystano podczas powstania w getcie.
1 stycznia 1944 roku został mianowany szefem sztabu głównego Armii Ludowej. W latach 1944-1949 pełnił funkcję komendanta głównego Milicji Obywatelskiej.
Po wojnie[]
Franciszek Jóźwiak.
W kwietniu 1946 roku został awansowany do stopnia generała dywizji. Był prezesem Najwyższej Izby Kontroli, a po jej likwidacji został ministrem kontroli państwowej. Równocześnie był członkiem Rady Państwa, a w latach 1955-1956 piastował stanowisko wicepremiera. W latach 1948–1956 był członkiem Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i przewodniczącym Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej. Był posłem do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji.
Był prezesem Zarządu Głównego Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Wolność i Demokrację, Zarządu Głównego Związku Bojowników z Faszyzmem i Najeźdźcą Hitlerowskim o Niepodległość i Demokrację oraz Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.
Zmarł 23 października 1966 roku w Warszawie, gdzie został pochowany. Jego żona Helena Wolińska była prokuratorem wojskowym w stalinowskich procesach politycznych. Rozwiedli się w 1956 roku.