Franciszek Józef Karol Habsburg (ur. 18 sierpnia 1830, zm. 21 listopada 1916) − cesarz Austrii, król Węgier. Często nazywany jest ostatnim wielkim cesarzem Europy.
Biografia[]
Urodził się 18 sierpnia 1830 w pałacu Schönbrunn pod Wiedniem. Jego rodzicami byli księżniczka Bawarii Zofia Wittelsbach, a ojcem arcyksiążę austriacki Franciszek Karol Habsburg. Jako dziecko przeszedł szkolenie wojskowe. Gdy miał dziesięć lat, poznał swą małą kuzynkę Elżbietę Wittelsbach. Był trzeci w kolejce do tronu. Wychowywała go ciotka, cesarzowa Karolina Augusta.
2 grudnia 1848 zaledwie osiemnastoletni Franciszek, przebywając w Ołomuńcu, został wcześnie rano zbudzony. Powiedziano mu, że został cesarzem. Tego samego dnia w stolicy Moraw został koronowany. Już od razu rzucony został na głęboką wodę − musiał stłumić powstanie na Węgrzech. Nastolatek poprosił więc o pomoc Rosjan. Powstanie udało się szybko stłumić.
W 1853 rozpoczęto poszukiwanie żony dla młodego władcy. Jego matka wraz z siostrą ustaliły, że poślubi swa kuzynkę Helenę. Siostry księżniczki wybrały się wraz z matką na jego urodziny do Bad Ichl, gdzie miały odbyć się zaręczyny. Franciszek nie usłuchał matki i zakochał się z wzajemnością w młodszej o dwa lata od Heleny Elżbiecie.
Ślub pary odbył się 24 kwietnia 1854 w Wiedniu. Franciszek był ojcem czwórki dzieci:
- Zofii (1855-1857)
- Gizeli (1856-1932)
- Rudolfa (1858-1889)
- Marii Walerii (1868-1924)
W 1859 Franciszek wyjechał walczyć o Nizinę Padańską. Wysyłał żonie listy, w których zapewniał ją o jego miłości. Po przegranej bitwie pod Solferino powrócił do Wiednia, gdzie zastał żonę nerwową i wychudzoną. Również w 1859 mianował Polaka Agenora Gołuchowskiego ministrem spraw wewnętrznych.
We wrześniu 1880 cesarz odbył podróż do Galicji. Został owacyjnie przyjęty przez mieszkańców oraz obiecał pomóc w restauracji Zamku Królewskiego na Wawelu. Dwukrotnie przeżył załamanie psychiczne, w 1889, gdy jego jedyny syn popełnił samobójstwo, i gdy w 1898 Elżbieta zginęła z rąk anarchisty.
W czerwcu 1908 obchodził 60. rocznicę wstąpienia na tron, co świętowano bardzo uroczyście. Zjawiło się wtedy w Wiedniu z życzeniami wiele koronowanych głów z całej Europy, by wymienić tylko Edwarda VII, króla angielskiego czy wszystkich książąt niemieckich na czele z Wilhelmem II, Cesarzem Niemiec. Hołd ten znacznie umocnił prestiżowo Austro-Węgry, pogrążające się jednak coraz silniej w zależność wobec Niemiec.
Jesienią tego roku Austro-Węgry ogłosiły aneksję Bośni i Hercegowiny, co zaostrzyło sytuację na Bałkanach. Kilka lat później, 28 czerwca 1914 w Sarajewie zabity zostaje następca tronu Franciszek Ferdynand. 28 lipca Austria wypowiedziała Serbii wojnę, co w konsekwencji doprowadziło do wybuchu I wojny światowej.
Cesarz wiedział, iż wojna źle rokuje dla monarchii i starał się ją zakończyć. Zamierzał za wszelką cenę zawrzeć pokój z państwami Trójporozumienia. Jednym z ostatnich dokumentów, który podpisał, był Akt 5 listopada. Im był starszy, tym większe miał problemy z chodzeniem, pod koniec życia prawie oślepł. Odszedł wieczorem 21 listopada 1916 o godzinie 21:05.
Ciekawostki[]
- To on znajduje się na etykiecie wody Żywiec Zdrój.
- Uwielbiał wszelkiego rodzaju słodycze, a także wołowinę.
- W czasie spotkań jadał tak szybko, że często sam zjadał cały poczęstunek i mówił innym, że mogą już sobie pójść, ponieważ jedzenie zostało zjedzone.
- Kilkukrotnie odwiedził Cieszyn.
- Inną jego wizytą na Górnym Śląsku była wizyta w Bruntalu.
- Jeszcze innym razem odwiedził Bogumin.