Gülfem Hatun (Sultan) (ur. 1497, zm.1562) – kobieta z osmańskiego dworu i ówczesna działaczka społeczna, prawdopodobnie żona sułtana Sulejmana Wspaniałego, matka księcia Murada, po którego śmierci niewykluczone, iż pełniła funkcję zarządczyni w haremie władcy.
Biografia[]
Gülfem urodziła się w 1497 roku, jeszcze pod imieniem Rosalina. Najprawdopodobniej była Polką, bądź Sycylijką. Mogła pochodzić również z Czarnogóry.
Nie wiadomo kiedy konkretnie przybyła do haremu, najprawdopodobniej jako niewolnica. Wiadome jest to, że w roku 1519 urodziła Sulejmanowi syna - księcia Murada. Wtedy również otrzymała imię - Gülfem, które tłumaczy się na jak róża, oraz tytuł Sułtanki. Nie była ona jednak jedyną faworytą, Sulejman do alkowy zapraszał często nałożnicę, Fülane Hatun/Sultan, oraz swoją żonę - Mahidevran Sultan. Życie Rosaliny zawaliło się w roku 1521. Wtedy jej jedyny syn zmarł na Ospę. Utraciła tytuł Sułtanki, została odsunięta od Suleimana. Miała ona jednak dobre relacje z siostrą władcy - Hatice Sultan, oraz z Aishe Hafsą Valide Sultan, dzięki czemu została w pałacu, żyjąc w dostatku. Nie próbowała zostać na nowo sułtanką, do końca życia nosiła żałobę po swoim dziecku.
W 1522 r. ufundowała fontannę w Yenişehir, w 1524 r. kolejną fontannę w Manisie. We wrześniu 1542 r. ufundowała kuchnię zupową w Üsküdar.
Jej spokojne życie zostało zburzone przez nią samą, gdy w 1562 roku wywołała zamach na Sułtana, w którym jednak zginęła. Do dziś nie znane są motywy jej działania.
W kulturze[]
- Gülfem pojawiła się w tureckim serialu "Wspaniałe Stulecie". W jej postać wcieliła się Selen Öztürk. Gülfem jest tam pokazana jako pierwsza żona Sułtana. Jej syn nie żyje już od samego początku. Najczęściej można ją zobaczyć u boku przyjaciółki, Hatice Sultan. Pełni ona rolę bohatera, który zawsze służy pomocą. Nie jest zazdrosna o Mahidevran, bądź Hürrem. Nie uczestniczy też w intrygach. Umiera w ostatnim odcinku, podczas nieudanej próby zabicia władcy.
Legenda[]
Istnieje legenda, przedstawiająca śmierć Gülfem inaczej, aniżeli podaje to oficjalna wersja. Ma jednak ona wiele nieścisłości.
Według owej legendy, Gülfem zapragnęła wybudować meczet na swoją cześć, nie posiadała jednak wystarczających funduszy. Pewna niewolnica obiecała pożyczyć jej pieniądze, pod jednym warunkiem. Noc którą Gülfem miała spędzić z Sulejmanem, odda niewolnicy. Faworyta przyjęła jej warunki. Gdy jednak niewolnica poszła do alkowy, Sułtan dowiedział się prawdy. Nie spodobało mu się, że jego konkubina potraktowała go jako przedmiot handlowy, przez co skazał ją na śmierć ku uciesze drugiej żony.
Legenda ma wiele nieścisłości, gdyż według niej, Sulejman przyjmował Gülfem do siebie po śmierci ich syna. Jest to błąd, gdyż po porodzie, Gülfem straciła wiele krwi, stała się bezpłodna i omal nie straciła życia. Władca nie przyjmował by jej między innymi dla jej bezpieczeństwa.
Źródła[]
- Wikipedia
- polskojęzyczna
- tureckojęzyczna
- Turcja kiedyś i dziś (blogspot.com)
- Roksolana. Władczyni Wschodu (autorka: Leslie Peirce)