Iwan Dybicz Zabałkański, urodzony jako Hans Karl von Diebitsch (ur. 13 maja 1785 w Wielkiej Lipie, zm. 10 czerwca 1831 w Kleszewie) – rosyjski wojskowy narodowości niemieckiej, generał-feldmarszałek Armii Imperium Rosyjskiego. Uczestnik wojny rosyjsko-francuskiej, wojny rosyjsko-turecka i powstania listopadowego.
Biografia[]
Młodość[]
Hans Karl von Diebitsch urodził się 13 maja 1785 w Wielkiej Lipie. Jego ojciec był adiutantem króla Prus Fryderyka II, ale przeszedł do Armii Imperium Rosyjskiego. Hans Karl po zdaniu akademii wojskowej w Berlinie, postąpił podobnie i wstąpił do Gwardii w Sankt Petersburgu.
Wojny napoleońskie[]
Portret Iwana Dybicza
W 1812 brał udział wojnie rosyjsko-francuskiej, gdzie odznaczył się męstwem w bitwach pod Austerlitz, Lidzbarkiem Warmińskim, w pierwszej i drugiej bitwie pod Połockiem, Dreznem, Kulm, Lipskiem oraz La Rothière. Podczas wojny udało mu się namówić pruskiego gen. Johanna Ludwiga Yorcka von Wartenburga do zerwania sojuszu z Cesarstwem Francuskim i zawarcia sojuszu z Imperium Rosyjskim. Był pomysłodawcą marszu na Paryż, a do swojego pomysłu przekonał cara Aleksandra I. Stał się zaufanym i lojalnym towarzyszem cara, a po jego śmierci, w jego imieniu zawarł konwencję wojskową z Prusami i Austrią przeciw Francji.
Wojna rosyjsko-turecka[]
Po koronowaniu nowego cara Mikołaja doniósł mu o spisku dekabrystów. Zyskał duży szacunek i zaufanie cara. W 1828 wziął udział w wojnie rosyjsko-tureckiej, dowodził operacjami, nie licząc się ze zdaniem głównodowodzącego feldmarszałka Piotra Wittgensteina. Odniósł spektakularne zwycięstwo w bitwie pod Kulewczą i zmusił sułtana Mahmuda II do podpisania pokoju.
Powstanie listopadowe[]
W 1830 przebywał w Berlinie, gdzie próbował wciągnąć króla Franciszka II do wojny z Francją. Po wybuchu powstania listopadowego wrócił do kraju, gdzie został głównodowodzącym oddziałów tłumiących powstanie. Obiecał carowi stłumić bunt jednym silnym uderzeniem, ale nie dotrzymał słowa. W lutym 1831 rozpoczął ofensywę na Warszawę, chcąc zdławić opór powstańców, zdobywając stolicę Królestwa Polskiego. Poniósł klęskę w bitwach pod Dobrem i w I bitwie pod Wawrem. Był zaskoczony postawą powstańców. Postanowił zaatakować główne polskie siły na przedpolach Pragi, ale podczas bitwy pod Białołęką wycofał się, obawiając się utraty wojsk Iwana Szachowskiego. Następnie dowodził w krwawej bitwie o Olszynkę Grochowską. Starty po obu stronach były duże, a Dybicz postanowił się wycofać. Jego adiutant Karl Wilhelm von Toll odradzał mu to, przekonując, że uderzenie na Pragę zniszczyło by wyczerpane wojska polskie. Zimę postanowił przeczekać za Wisłą, czekając jednocześnie na przybycie posiłków z głębi Rosji. Nowo przybyłe wojsko przywlekło ze sobą również epidemię cholery z Bałkanów. Na początku kwietnia Polacy uderzyli, wygrywając bitwy pod Dębem Wielkiem i pod Iganiami. Wojska Dybicza się wycofały ale powstańcy prowadzili dalszą walkę z pozostałymi na miejscu oddziałami. W wyniku nieudolności Jana Zygmunta Skrzyneckiego, rosyjska Gwardia nie została rozbita, mimo, że były na to szanse. Kolejnym uderzeniem Dybicza była bitwa pod Ostrołęką, gdzie udało mu się zwyciężyć.
Iwan Dybicz zmarł 10 czerwca 1831 na cholerę. Jego miejsce zajął początkowo Karl Wilhelm von Toll, a następnie Iwan Paskiewicz.