Jan Nepomucen Umiński herbu Cholewa (ur. 22 stycznia 1778 roku w Czeluścinie, zm. w 1851 roku w Wiesbaden) – polski wojskowy, generał dywizji Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego i wolnomularz. Uczestnik insurekcji kościuszkowskiej i wojen napoleońskich. Naczelny Wódz powstania listopadowego.
Biografia[]
Jan Nepomucen Umiński urodził się 22 stycznia 1778 roku w Czeluścinie, w Wielkopolsce. W 1794 roku brał udział w insurekcji kościuszkowskiej i był adiutantem gen. Antoniego Madalińskiego. W 1806 roku rozpoczął służbę w armii francuskiej i walczył pod Gdańskiem i Tczewem. Został ranny i wpadł do pruskiej niewoli, ale wkrótce odzyskał wolność. Następnie kontynuował służbę w kawalerii francuskiej. Po jakimś czasie przeniósł się do Armii Księstwa Warszawskiego. Dowodził szwadronem Gwardii Honorowej. Podczas wojny polsko-austriackiej, jako pułkownik brał udział w bitwie pod Sandomierzem. W 1812 roku uczestniczył w inwazji na Rosję i walczył pod Smoleńskiem oraz Borodino. Jako jeden z pierwszych wkroczył do Moskwy. Po odwrocie służył w korpusie księcia Józefa Poniatowskiego. W 1813 roku awansował na generała brygady. W trakcie bitwy pod Lipskiem został ranny i dostał się do niewoli. W 1815 roku wyszedł na wolność i kontynuował służbę w Wojsku Polskim Królestwa Kongresowego. Po roku zakończył służbę wojskową. W 1820 roku założył Związek Kosynierów, a później dołączył do Towarzystwa Patriotycznego. Władze pruskie skazały go na 6 lat więzienia.
Po wybuchu powstania listopadowego uciekł z więzienia i dołączył do zrywu. Brał udział w bitwach pod Wawrem i Olszynką Grochowską. Został awansowany na generała dywizji. Na polecenie gen. Henryka Dembińskiego objął dowództwo nad I Korpusem Kawalerii. Odniósł sukces w bitwie pod Jędrzejowem, a po przegranej bitwie pod Ostrołęką krytykował gen. Jana Zygmunta Skrzyneckiego. Następnie uczestniczył obronie Warszawy, a po jej upadku wycofał się do Modlina. Podczas sejmu powstańczego w Płocku skonfliktował się z Naczelnym Wodzem gen. Maciejem Rybińskim i 23 września zastąpił go na stanowisku. Urząd dyktatora piastował przez jeden dzień.
Po upadku powstania wyemigrował do Francji. Należał do Towarzystwa Litewskiego i Ziem Ruskich oraz współpracował z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim. Był jednym z założycieli Towarzystwa Literackiego w Paryżu.
Zmarł w 1851 roku w Wiesbaden.