Kazimierz II Sprawiedliwy (ur. 1138, zm. 5 maja 1194 w Krakowie) − najmłodsze dziecko Bolesława III Krzywoustego (zapewne już po jego śmierci) i Salomei z Bergu.
Kazimierz prowadził bardzo aktywną politykę zagraniczną na także rozbitych dzielnicowo ziemiach ruskich. Podporządkował sobie szeroki pas księstw na wschód od Polski.
Kalendarium życia[]
- 1138 - śmierć ojca, narodziny, Kazimierz pod opieką matki
- 1142-1146 - walki Władysława Wygnańca z juniorami tj. Bolesławem Kędzierzawym i Mieszkiem Starym
- 1144 - śmierć matki
- 1146 - Kazimierz (lub Henryk Sandomierski oddany jako zakładnik do Niemiec), juniorzy nie przejmowali się jego losem, nie doszło w 1146 roku do hołdu lennego juniorów Konradowi III. Zakładnik pozostawał na dworze niemieckim.
- 1157 - wyprawa na Polskę Fryderyka Barbarossy; Bolesław znowu wysłał Kazimierza jako zakładnika kolejnego hołdu lennego, którego potem nie dopełnił. Nie pomógł też w wyprawie włoskiej Fryderyka.
- ok. 1161 - powrót z Niemczech
- 1166 - Kazimierz obejmuje urząd księcia sandomierskiego, który w testamencie nadał mu poległy w pruskiej krucjacie Henryk Sandomierski
- 1172 - plan możnowładców usunięcia starego Bolesława Kędzierzawego na rzecz Kazimierza. Ten jednak niespodziewanie sam odmówił udziału w spisku mówiąc, że nie chcę splamić się niegodnym czynem wobec brata, Bolesława.
- 1173 - śmierć Bolesława, na tron wchodzi Mieszko III Stary.
- 1177 - po fatalnych rządach tron krakowski odbiera mu Kazimierz bez walki
- 1180 - na wiecu w Łęczycy Kazimierz zrzekł się tzw. ius spolii, czyli prawa księcia do ruchomości po zmarłym biskupie, oraz obiecał ograniczyć nadużycia możnych w korzystaniu z podwód i stacji w dobrach kościelnych, postanowienia zatwierdził papież Aleksander III
- 1180 - udzielenie wsparcia księciu drohiczymsko-brzeskiemu, Wasylkowi Jaropełkowiczowi w jego walkach o Brześć
- 1181 - powrót Mieszka III, zdobył on Gniezno, zawarł sojusze z Leszkiem władającym Kujawami oraz Bolesławem Wysokim, który rządził Śląskiem. Wybaczył też Odonowi, swojemu synowi zdradę i obiecał mu tron krakowski jeśli odda mu na powrót Poznań. W Polsce powstała niespotykana sytuacja - rządzili nią dwaj książęta domagający się tytułu princepsa. Mieszko, Wielkopolską, Kazimierz, Krakowem.
- 1182 - Kazimierz wspierał wygnanego z Brześcia Światosława Mścisławicza, pokonał jego przyrodnich braci i osadził w mieście
- 1183 - w Gnieźnie znajdowały się relikwie św. Wojciecha, Kazimierz także chciał mieć w swoim księstwie święte relikwie, więc postarał się o szczątki św. Floriana, które spoczęły w Krakowie.
- 1183 - po otruciu Światosława, Kazimierz ulokował na tronie w Brześciu Romana, księcia Włodzimierza Wołyńskiego
- 1187 - wmieszanie się w konflikt o władzę w księstwie halickim, między Olegiem a Włodzimierzem, po otruciu Olega, Kazimierz ulokował na tronie w Haliczu swojego wychowanka Romana, Włodzimierz poprosił o pomoc Belę III, króla Węgier. Ten jednak wtrącił go do więzienia, a w Haliczu osadził swojego brata, Andrzeja. Włodzimierz zbiegł do Fryderyka Barbarossy, a ten kazał Kazimierzowi wprowadził go na tron halicki. Kazimierz ucieszył się, że może wyprzeć stamtąd Węgrów. 8 sierpnia 1189 roku wojewoda Mikołaj wprowadził Włodzimierza do stolicy.
- 1191 - możni zazdrośni o pozycję wojewody Mikołaja, nie podobało im się także przywrócenie na tron halickiego wroga, na czele spisku stał Henryk Kietlicz. Spiskowcy wykorzystując wyjazd Kazimierza do Rusi rozpuścili plotkę o jego śmierci; stolicę zajął Mieszko Stary. Kazimierz jednak odbił miasto z posiłkami ruskimi i czeskimi, a przyczynił się do tego ciura obozowy, który wspiął się na wał z płonącą głównią i udał, że podpalił miasto. Przestraszeni wojowie nie chcąc spłonąć otworzyli bramy. Kazimierz skazał Kietlicza na banicję, a mieszkowego syna odesłał z powrotem do Wielkopolski
- 1192 - zwycięska wyprawa na Jaćwięgów Kazimierza
- 4 maja 1194 - śmierć Kazimierza na uroczystości św. Floriana, prawdopodobnie otrucie. O śmierć oskarżono pewną kobietę, która chcąc go do miłości pobudzić dawała mu eliksir miłosny.
Potomstwo[]
Żona: Helena znojemska, ślub między 1160 a 1165.
- nieznana z imienia córka ur. 1162-7, żona Wsiewołoda Czermnego
- Kazimierz, zm. 1 marca 1168 r., zmarł we wczesnym dzieciństwie
- Bolesław zm. 1182-1183, nieszczęśliwie został przygnieciony przez drzewo, które ścinał
- Odon, domniemany syn Kazimierza II, nieznana data urodzin i śmierci
- Adelajda, zm. 8 grudnia 1211 r.
- Leszek Biały, zm. 24 listopada 1227 r.
- Konrad I mazowiecki, zm. 31 sierpnia 1247 r.
Polska Kazimierza II[]
Źródła[]
- Kazimierz II Sprawiedliwy, tom 11 kolekcji Władcy Polski, Hachette