Tarcza Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji
Komitet Wyzwolenia Narodów Rosji (ros. Комитет Освобождения Народов России, KONR) – kolaboracyjna organizacja złożona z rosyjskich wojskowych i polityków, jawnie popierających III Rzeszę.
Komitet działał od 14 listopada 1944 do 14 lutego 1946 roku.
Historia[]
Żołnierze Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej.
Generał lejtnant Andriej Własow, w początkowym okresie wojny z III Rzeszą dowodził kolejno IV Korpusem Zmechanizowanym, 37 Armią, 20 Armią, 2 Armią Uderzeniową i był jednocześnie zastępcą dowódcy Frontu Wołchowskiego. Po okrążeniu i rozbiciu jego armii, generał dostał się do niewoli 11 lub 12 lipca 1942. W niewoli zdecydował się na kolaborację i ogłosił tzw. Deklarację Smoleńską, która mówiła o utworzeniu nowego państwa rosyjskiego i konieczności obalenia Stalina.
Początkowo naziści byli przychylni do utworzenia jednostek wojskowych składających się z radzieckich jeńców wojennych, ale na skutek osobistej interwencji Adolfa Hitlera zrezygnowano z tego pomysłu. Hitler nie wierzył w lojalność kolaboracyjnych jednostek rosyjskich. Mimo to wprowadzono naszywki ROA dla Hilfswillige pracujących w pracach pomocniczych dla Wehrmachtu. Miało to znaczenie propagandowe, przekonywując Rosjan do tego, że jeńcy rosyjscy w niemieckiej niewoli mieli się dobrze.
We wrześniu 1942 roku gen. Andriej Własow został przeniesiony do Centrum Propagandy Wehrmachtu w Berlinie, gdzie spotykał się z innymi wysokimi oficerami Armii Czerwonej np. Mieletijem Zykowem. Powstała wtedy "Deklaracja smoleńska", która głosiła konieczność zbudowania nowej demokratycznej Rosji.
Dopiero gdy sytuacja III Rzeszy była ciężka, w 1944 roku Hitler zgodził się na spotkanie Własowa z Heinrichem Himmlerem. Wtedy też Własow uzyskał oficjalną niemiecką zgodę na utworzenie Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji i sił zbrojnych sojuszniczych dla armii niemieckiej.
Na czele Komitetu stanęli gen. Andriej Własow, gen. Gieorgij Żylenkow, gen. Wasilij Małyszkin, gen. Fiodor Truchin, gen. Michaił Mieandrow, płk Władimir Bojarski, płk Wiktor Malcew i płk Siergiej Buniaczenko.
Głównymi celami KONR było obalenie dyktatury Józefa Stalina i zawarcie pokoju z III Rzeszą.
Gen. Andriej Własow i gen. Fiodor Truchin.
Wśród władz nazistowskich panował wrogi stosunek do KONR, główny ideolog NSDAP Alfred Rosenberg uważał Własowa za rosyjskiego nacjonalistę, który jest nie pewny i nie należy jemu ufać. Przystąpienia do Komitetu odmówiły jednostki gruzińskie, ukraińskie, kozackie. Do komitetu dołączyli jednak Kałmukowie z Kałmuckiego Komitetu Narodowego.
14 listopada 1944 roku doszło do ogłoszenia manifestu praskiego. Wśród niemieckich przedstawicieli obecnych przy ogłoszeniu manifestu byli Karl Hermann Frank i Werner Lorenz. Część programu Komitetu była zgodna z programem Narodowego Związku Rosyjskich Solidarystów i przedstawicieli Białej emigracji.
Pod koniec wojny głównym celem Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji była ochrona swoich żołnierzy przed sowiecką niewolą. Większość członków KONR skapitulowała przed aliantami zachodnimi, ale zostali wydani ZSRR w ramach operacji Keelhaul.
Większość członków KONR sądzonych w ZSRR została skazana na wyrok śmierci, podobnie jak założyciel Komitetu Andriej Własow.