Mapa Krymu
Krym, zwany także Taurydą lub Chersonezem – region historyczno-geograficzny Ukrainy i Rosji, słynący z dużej ilości zabytków, w tym zamków. Jest słabo zaludniony.
Nazwa[]
Nazwa Krym pochodzi od jednej z prowincji Złotej Ordy - Qirm. Za to Tauryda pochodzi od plemienia Taurów. Jeżeli zaś chodzi o Chersonez, to była to ogólna nazwa jaką Grecy określali półwyspy.
Historia[]
Autochtonicznymi mieszkańcami Krymu byli Kimerowie oraz Taurowie. Około 700 p.n.e. na Krym wtargnęli Scytowie. W VI wieku p.n.e. zaczęli na tych terenach osiedlać Grecy w ramach wielkiej kolonizacji. W 480 p.n.e. miasta greckie zjednoczyły się w silne Królestwo Bosporańskie, które potem stało się kolonią Rzymu. Tymczasem na północy powstało scytyjskie miasto Neapol Scytyjski. Z Krymu przywożono do Grecji wiele zboża. Ten krajobraz zburzył dopiero najazd Gotów, plemienia germańskiego. Założyli oni na Krymie państwo. Język gocki na Krymie przetrwał do XV wieku. Kolejnym ludem, który wtargnął na Krym, byli Hunowie. Zburzyli oni miasta greckie i przepędzili Scytów. W VI wieku zaczęło się na tych terenach szerzyć chrześcijaństwo. W VI wieku na Krym zaczęło ekspandować Cesarstwo Bizantyjskie. Cesarz Justynian podbił Królestwo Bosporańskie i wysłał tam armię. W latach 70. i 80. doszło do najazdu koczowniczych plemion tureckich, m.in. Bułgarów, potem Turkutów i Awarów. Po tym wydarzeniu Bizancjum wzniosło szereg nowych twierdz. W VII wieku na teren Krymu dotarli Chazarowie, którzy zajęli dużą jego część i wdali się w wojny domowy w Bizancjum. Potem na Krym wkroczyli Pieczyngowie i Połowcy. W X wieku Krym został zajęty przez władcę ruskiego, Włodzimierza Wielkiego. Po Bitwie nad Kałką na Krym wkroczyli Tatarzy. To właśnie od nazwy jednej z prowincji tatarskich wzięło się słowo Krym. Po rozpadzie Złotej Ordy Krym stał się częścią Chanatu Krymskiego.
W XIV wieku na terenie Krymu powstało państwo Teodoro. W tym czasie powstały tam też kolonie genueńskie, więc musieli oni toczyć z Genuą wojny. W XV wieku Krym najechał Timur. W 1475 Imperium Osmańskie wkroczyło na Krym. Zajęli oni Kaffę i zburzyli Mangup. Chanat Krymski został podporządkowany Turcji. Krym pod rządami chanatu rozwijał się jednak, głównie dzięki koloniom genueńskim. Koczownicy powracający z wypraw w głąb Rosji, Polski i Litwy przywozili mnóstwo dóbr. Jednak w końcu zaczęli oni słabnąć, a w 1783 Imperium Rosyjskie anektowało Krym. W tym okresie dziesiąty tysięcy Tatarów ze strachu przed prześladowaniami uciekło do Turcji, półwysep zaczął się wyludniać. Kiedy Katarzyna Wielka wizytowała Krym, urzędnicy ustawiali atrapy domów. Jednak w końcu zaczęła postępować kolonizacja rosyjska. W 1853 wybuchła tzw. wojna krymska. Połączone siły Francji, Wielkiej Brytanii i Turcji zajęły Eupatorię i Sewastopol. W 1917 wojska niemieckie zajęły Krym (zobacz. Front wschodni I wojny światowej). Miejscowy medżlis tatarski postanowił ogłosić niepodległość. 13 grudnia 1917 proklamowano Krymska Republikę Ludową, wspieraną przez wojska niemieckie. Po ich wycofaniu władzę na tych terenach przejęli Biali. Władzę przejął tu Denikin. W kwietniu 1919 roku bolszewicy na krótko utworzyli Krymską Republikę Socjalistyczną. W maju tereny te odzyskała Armia Ochotnicza. W 1920 roku po Denikinie władzę przejął tu Wrangel. W końcu w 1920 roku władzę przejęli tu ostatecznie bolszewicy. Bela Kun rozpoczął tzw. czerwony terror, masowo mordując białych generałów i inteligencję tatarską. W 1941 Krym zaatakowali Niemcy. Szybko zajęli oni większą jego część, jednak żołnierzy radzieccy bronili go do 4 lipca 1942. Hitler zaczął tam masowo osiedlać Niemców, powołując się na mieszkających tam kiedyś Gotów. Jednak w 1943 Krym zaatakowali Rosjanie i do 12 maja 1944 zajęli go. Wysiedlili oni potem wielu Tatarów Krymskich. W 1954 Krym (bez Sewastopola) został przekazany Ukrainie. Po rozpadzie Związku Radzieckiego przypadł on niepodległej Ukrainie, a wynik na TAK dla głosowania nad niepodległością kraju miał tam trochę powyżej 50%. W 2014 Rosjanie zajęli Krym.