Lata 30. XX wieku

Lata 30. XX wieku − czwarta dekada XX wieku, trwająca od 1930 do 1939.

Wydarzenia[]

Walery Sławek (dwa razy) i Józef Piłsudski pełnili funkcję premiera Polski;
wybory brzeskie;
ustąpienie Miguela Primo de Rivera ze stanowiska prezydenta Hiszpanii;
Marsz solny w Indiach;
podpisanie traktatu londyńskiego;
odbycie się pierwszego w historii mundialu w Urugwaju;
podpisanie paktu z San Sebastián;
José Félix Uriburu został prezydentem Argentyny, a Getúlio Vargas prezydentem Brazylii.

Zjednoczenie PSL „Piast", PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwa Chłopskiego w Stronnictwo Ludowe;
Aleksander Prystor został nowym premierem Polski;
podpisanie przez Polskę traktatu spitsbergeńskiego;
rozpoczęcie się procesu brzeskiego;
Pehr Evind Svinhufvud został prezydentem Finlandii;
podpisanie porozumienia radziecko-tureckiego o ograniczaniu flot na Morzu Czarnym;
proklamacja Drugiej Republiki Hiszpańskiej;
Paul Doumer został prezydentem Francji;
wydanie Moratorium Hoovera;
incydent mukdeński;
Niceto Alcalá-Zamora został prezydentem Hiszpanii;
uchwalenie statutu westminsterskiego;
Lin Sen został prezydentem Republiki Chińskiej;
utworzenie Frontu Żelaznego w Niemczech.

Wprowadzenie w Polsce tzw. reformy jędrzejewiczowskiej;
powstanie Narodowego Stronnictwa Pracy;
Kryzys gdański;
chłopskie powstanie leskie;
podpisanie polsko-radzieckiego układu o nieagresji;
zdobycie złotego medalu w Los Angeles przez Janusza Kusocińskiego;
Józef Beck został polskim ministrem spraw zagranicznych;
ogłoszenie doktryny Stimsony;
utworzenie państwa Mandżukuo podległego Japonii;
zamordowanie prezydenta Francji Doumera, nowym prezydentem został Albert Lebrun;
Franz von Papen został kanclerzem Niemiec;
wybuch wojny o Chaco;
António de Oliveira Salazar został premierem Portugalii;
powstanie Arabii Saudyjskiej;
proklamacja niepodległości Królestwa Iraku;
zwycięstwo NSDAP w wyborach parlamentarnych w Niemczech;
Franklin Delano Roosevelt został wybrany prezydentem Stanów Zjednoczonych;
Kurt von Schleicher został kanclerzem Niemiec.

Uchwalenie konstytucji kwietniowej;
funkcję premiera Polski pełnili Walery Sławek i Marian Zyndram-Kościałkowski;
śmierć i pogrzeb marszałka Józefa Piłsudskiego;
wybory parlamentarne do Sejmu II RP;
utworzenie Luftwaffe w Niemczech;
powrót Zagłębia Saary do Niemiec;
Ananda Mahidol (Rama VIII) został królem Tajlandii po abdykacji swojego ojca;
przywrócenie w Niemczech obowiązkowej służby wojskowej i utworzenie Wehrmachtu;
zawarcie radziecko-czechosłowackiego układu o pomocy wzajemnej w odpowiedzi na agresywną politykę Niemiec;
porozumienie He-Umezu między Republiką Chińską a Japonią;
zakończenie paragwajsko-boliwijskiej wojny o Chaco;
uchwalenie ustaw norymberskich w III Rzeszy;
wprowadzenie monarchii w Grecji;
wybuch II wojny włosko-abisyńskiej;
Manuel Luis Quezon został prezydentem Filipin;
Edvard Beneš został prezydentem Czechosłowacji.

Starcia uliczne Polaków i Żydów w Przytyku zwane pogromem Żydów;
utworzenie Funduszu Obrony Narodowej i Komitetu Obrony Rzeczypospolitej;
Felicjan Sławoj Składkowski został ostatnim premierem II Rzeczpospolitej przed wybuchem wojny;
Edward VIII Windsor został królem Wielkiej Brytanii;
powołanie Frontu Morges;
próba zamachu stanu w Japonii;
remilitaryzacja Nadrenii;
podpisanie morskiego traktatu londyńskiego;
wybuch antybrytyjskiego powstania arabskiego;
aneksja Etiopii przez Włochy;
proklamacja niepodległości Mengjiangu, który był zależny od Japonii;
wybuch hiszpańskiej wojny domowej;
podpisanie konferencji w Montreux;
w Grecji utworzono reżim 4 sierpnia;
mianowanie Nikołaja Jeżowa szefem NKWD;
zawarcie układu niemiecko-włoskiego;
podpisanie paktu antykominternowskiego;
Jerzy VI Windsor został królem Wielkiej Brytanii po abdykacji swojego brata;
incydent Xi’an w Chinach;
Federico Laredo Brú został prezydentem Kuby.

Wielki Strajk Chłopski w Polsce;
powstanie Obozu Zjednoczenia Narodowego, Związku Lewicy Patriotycznej, Stronnictwa Pracy i Klubu Demokratycznego;
utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego;
Anastasio Somoza García został prezydentem Nikaragui;
Wielki terror w ZSRR;
Kyösti Kallio został prezydentem Finlandii;
Neville Chamberlain został premierem Wielkiej Brytanii;
incydent na moście Marco Polo przyczyną drugiej wojny chińsko-japońskiej;
operacja polska przeprowadzona przez NKWD;
dołączenie Włoch do paktu antykominternowskiego;
rozwiązanie Komunistycznej Partii Polski;
incydent z USS Panay.

Założenie Stronnictwa Demokratycznego;
odrzucenie przez Polskę żądań niemieckich;
podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow i polsko-brytyjskiego układy sojuszniczego;
incydent jabłonkowski;
prowokacja gliwicka;
agresja Niemiec na Polskę. Rozpoczyna się II wojna światowa i jej pierwszy etap – kampania wrześniowa;
atak Związku Radzieckiego na Polskę;
utworzenie polskiego rządu emigracyjnego;
podział terytorium Polski między Związek Radziecki, III Rzeszę, Słowację i Litwę oraz utworzenie Generalnego Gubernatorstwa;
utworzenie Narodowej Organizacji Wojskowej;
przeprowadzenie Sonderaktion Krakau;
utworzenie Związku Walki Zbrojnej;
dokonanie przez Niemców zbrodni w Wawrze;
wybór kardynała Eugeniego Pacelliego na papieża;
likwidacja Czechosłowacji i podział jej ziem pomiędzy Niemcy, Słowację i Węgry;
zajęcie Kłajpedy przez Niemców;
atak Węgier na Słowację;
zakończenie hiszpańskiej wojny domowej;
Fajsal II został królem Iraku;
włoska inwazja na Albanię;
podpisanie niemiecko-włoskiego paktu stalowego;
dziwna wojna;
Jozef Tiso został prezydentem Słowacji;
wybuch fińsko-radzieckiej wojny zimowej.

Zobacz: Urodzeni w 1931 ,1932 ,1933 ,1934 ,1935 ,1936 ,1937 ,1938 ,1939 i 1940 roku

Zobacz: Zmarli w 1931 ,1932 ,1933 ,1934 ,1935 ,1936 ,1937 ,1938 ,1939 i 1940 roku