Michaił Nikołajewicz Murawjow zwany również Wileńskim (ros. Михаил Николаевич Муравьёв) (ur. 12 października 1796 roku w Moskwie, zm. 12 września 1866 roku w Petersburgu) – rosyjski hrabia, polityk, generał gubernator wileński. Zasłynął ze srogich represji wobec Polaków.
Biografia[]
Michaił Murawjow urodził się 12 października 1796 roku w Moskwie lub w majątku Syrec pod Petersburgiem. Pochodził z rodziny szlacheckiej. Miał trzech braci Aleksandra, Nikołaja i Andrieja. W 1810 roku rozpoczął studia na Wydziale Fizyki i Matematyki Uniwersytetu Moskiewskiego. Po ukończeniu studiów trafił do Sztabu Generalnego. 27 grudnia 1812 roku awansował na chorążego w Orszaku Jego Cesarskiej Mości. Uczestniczył w wojnach napoleońskich i służył pod rozkazami generałów Michaiła Barclay de Tolly'ego i Levina Augusta von Bennigsena. W wieku 16 lat brał udział w bitwie pod Borodino, podczas której został ciężko ranny w nogę. Kula armatnia prawie go zabiła i do końca życia chodził o lasce. Za udział w bitwie został odznaczony Orderem św. Włodzimierza. Na początku 1813 roku wrócił do wojska. Uczestniczył w bitwie pod Dreznem, a następnie został awansowany na podporucznika. 19 marca 1816 roku został awansowany na porucznika, a 8 grudnia 1817 roku na sztabskapitana. Należał do tajnych stowarzyszeń Święty Artel, Unia Zbawienia i Dekabrystów. Po buncie Pułku Siemionowskiego zaprzestał działalności rewolucyjnej. Pod koniec 1820 roku przeszedł na emeryturę i osiadł w gubernii smoleńskiej. W styczniu 1826 roku został aresztowany za udział w spisku dekabrystów. Na rozkaz cara Mikołaja I został zwolniony i powołany do armii. Podczas śledztwa tłumaczył się utratą pamięci i wydał jedynie już aresztowanych spiskowców.
Michaił Murawjow
12 czerwca 1827 roku został wicegubernatorem witebskim, a 27 września 1828 roku namiestnikiem mohylewskim. Był zagorzałym przeciwnikiem Polaków i katolicyzmu. Podczas powstania listopadowego był naczelnym generałem policji Armii Rezerwowej gen. Piotra Tołstoja. Prowadził działania przeciwko powstańcom w Witebsku, Mińsku i Wilnie. 9 sierpnia 1831 roku został namiestnikiem Grodna. Prowadził zakrojoną na szeroką skalę akcję rusyfikacyjną. W styczniu 1835 roku odwiedził go siostrzeniec Michaił Bakunin. 12 stycznia 1835 roku został namiestnikiem wojskowym Kurska. 21 maja 1849 roku został awansowany na generała porucznika. Następnie był Ministrem Własności Państwowej. Przeciwstawił się projektowi uwłaszczenia chłopów, promując projekt własnego autorstwa. Ostatecznie, ze względu na stan zdrowia przeszedł na emeryturę.
Po wybuchu powstania styczniowego, w 1863 roku Aleksandr Gorczakow wezwał cara Aleksandra II do zastąpienia gubernatora wilna Władimira Nazimowa, Michaiłem Murawjowem. Po rozmowie z carem, 13 maja 1863 roku, został generalnym gubernatorem Wilna, Grodna i Mińska. Silnie represjonował Polaków, wprowadził wysokie podatki i konfiskował majątki ludności sprzyjającej powstaniu. Dokonywał licznych, publicznych egzekucji, a część powstańców zsyłał na Syberię. Polscy urzędnicy zostali przeniesieni w głąb Imperium Rosyjskiego. Po upadku powstania faworyzował chłopów ruskich i kontynuował rusyfikację skierowaną na Polaków i Białorusinów. W maju i lipcu 1864 roku car Aleksander II osobiście odwiedził Wilno, gdzie okazał swoje poparcie dla reform Murawjowa. 17 kwietnia 1865 roku na własną prośbę został odwołany. W kwietniu 1866 roku został przewodniczącym komisji badającej zamach na cara.
Zmarł 12 września 1866 roku w Petersburgu. Został pochowany na Cmentarzu Łazarewskim w Ławrze Aleksandra Newskiego. W pogrzebie uczestniczył car Aleksander II.