Milcjades (ur. w Rzymie, zm. 10 stycznia 314 tamże) – 32. papież w okresie od 2 lipca 311 do 10 stycznia 314, święty Kościoła katolickiego.
Biografia[]
Milcjades (Miltiades) urodził się w Rzymie, choć według Liber Pontificalis miał pochodzić z Afryki. Został wybrany biskupem Rzymu w lipcu 311, czyli niemal rok po śmierci swojego poprzednika. Jego pontyfikat stanowił przełom w dotychczasowych stosunkach między papiestwem a cesarzem. W lutym 313 Konstatyn I Wielki i Licyniusz wydali edykt mediolański, który gwarantował wolność religijną chrześcijan na terenie całego cesarstwa. Zwrócono też dobra Kościoła zagrabione w czasie prześladowań, a podarowany przez cesarza Pałac Laterański stał się siedzibą papieży.
Za pontyfikatu Milcjadesa doszło też do rozłamu w Kościele w Afryce Północnej. Biskup kartagiński Cecylian zwalczał poglądy donatystów, którzy twierdzili, że ważność udzielanych sakramentów zależy moralności udzielającego. Stwierdzili też, że święcenia biskupa są nie ważne, gdyż duchowny udzielający mu święcenia wydał święte księgi lub naczynia liturgiczne poganom w czasie prześladowań. Heretycy obrali biskupem Majoryna, którego zastąpił wkrótce przywódca ruchu – Donat. Cesarz, do którego z wyjaśnieniem sprawy zwrócił się nowy biskup, poprosił o to papieża Milcjadesa, Maternusa z Kolonii, Retycjusza z Autun i Mariana z Arelate. Prośba była skierowana w pierwszym w historii chrześcijaństwa liście cesarza rzymskiego do biskupa Rzymu. W tej sytuacji Milcjades zwołał synod w Arles, który rozpoczął się 2 października 313 w pałacu na Lateranie. Postanowiono wówczas, że Cecylian jest prawowitym biskupem Kartaginy, a sprawa moralności wyświęcającego nie ma znaczenia. Z kolei poglądy donatystów potępiono, a sam Donat został ekskomunikowany.
Milcjades zmarł 10 stycznia 314 w Rzymie i został pochowany w katakumbach świętego Kaliksta. Kościół katolicki wspomina świętego w dwóch dniach: 10 grudnia i 11 stycznia.