Obserwatorium słoneczne w Goseck
Neolityczne obwarowania w Środkowej Europie są najprawdopodobniej związane z kultura naddunajskimi, wywodzącymi się z Anatolii. Ich powstanie był spowodowane najprawdopodobniej istnieniem jakiegoś kultu; mogły to też być obserwatoria słoneczne. Są one związane z najstarszą cywilizacją w historii Europy. Tego typu obiekty są nazywane też rondlami.
Historia odkryć[]
W latach 70-tych archeolodzy znaleźli wielkie budowle w środkowej Europie. W 1991 na podstawie wykopalisk i zdjęć lotniczych, odkryto obwarowania wokół Drezna i Lipska. Pozwoliło to udowodnić istnienie najstarszej cywilizacji w historii Europy, istniejącej 7000 lat temu (4800 – 4600 p.n.e.) która zajmowała tereny Saksonii, Śląska, Słowacji i Czech. Jednak związane z nią wytwory znaleziono np. koło Biskupina[1]. Znaleziono 150 gigantycznych świątyń w pobliżu miast i wsi. Były zbudowane z ziemi i drewna, otaczały je rowy i wysokie na 180 cm palisady. Wewnątrz nich znajdowały się tereny, gdzie odprawiano obrzędy – zwykli ludzie nie mieli tam wstępu. Wokół żyli mieszkańcy, mieszkający w ciągnących się do 50 m długich domach. Ich gospodarka była oparta na hodowli bydła, kóz, owiec i trzody chlewnej. Każda z tych świątyń miała 150 metrów średnicy. Największa znajdowała się na terenie współczesnego Drezna – otaczały ją cztery rowy i palisada. Centralny obszar świątynny miał zazwyczaj 1/3 hektara – prawdopodobnie nigdy nie służył w celach obronnych. W pobliżu Lipska, w miejscowości Kyhno, znajduje się kompleks świątynny Aythra, zajmujący 200 ha i mający 150 m średnicy. Znajdowało się tam 200 długich domów, w których mieszkało 300 osób. Było tam od 15 do 20 komunalnych budynków. Składała się z czterech koncentrycznych rowów i czterech wałów. W mieście Goseck (także Saksonia-Anhalt) znajdowało się obserwatorium posiadające średnicę 75 m i otaczały je dwie palisady. Różniło się od pozostałych tym, że miało cztery bramki prowadzące do środka. Wokół tych świątyń rozciągały się mniejsze kompleksy sakralne. Koło Lipska było ich pięć, a Drezna cztery. Poszczególne kręgi dzieliło 500 m. Prawdopodobnie ich budowę nadzorowali kapłani. Po dwustu latach ta kultura z nieznanych przyczyn upadła. Co ciekawe, każda z tych świątyń z osobna była użytkowana maksymalnie przez kilka pokoleń – 100 lat. W dodatku przy ich budowie za każdym razem wykopano tyle samo piasku. Kiedy przestano je użytkować, z nieznanych powodów zasypywano rowy. W nich archeolodzy odkryli fragmenty ceramicznych naczyń.
Pochodzenie[]
Kręgi najprawdopodobniej wiązały się z tzw. kręgiem kultur naddunajskich, związaną z rozprzestrzenianiem się rolnictwa w Europie z Anatolii. Pierwsze kręgi były najpewniej związane z kulturą ceramiki wstęgowej rytej.
Przypisy
- ↑ Rondel koło Biskupina: najnowsze odkrycia [w:] archeowiesci.pl
Bibliografia[]
- Anna Piotrkowska: Święte kręgi Europy [w:] Wiedza i Życie, 2005, s. 70-1