Obrona twierdzy brzeskiej – bitwa stoczona podczas kampanii wrześniowej w której broniącą twierdzę, polską załogę atakowały oddziały Wehrmachtu, a następnie Armia Czerwona.
Siły stron[]
Polska[]
Obronę twierdzy stanowiła improwizowana Grupa Brześć gen. Konstantego Plisowskiego, stanowiąca ekwiwalent wzmocnionego pułku piechoty, wraz z pociągami pancernymi nr 53 i 55.
Niemcy[]
- XIX Korpus Pancerny gen. Heinza Guderiana
- 3. Dywizja Pancerna gen. Leo Geyra von Schweppenburga
- 10. Dywizja Pancerna gen. Ferdinanda Schaala
- 20. Dywizja Piechoty gen. Mauritza von Wiktorina
ZSRR[]
- 4. Armia komdiwa Wasilija Czujkowa
- 29. Brygada Pancerna kombriga Siemiona Kriwoszeina
Przebieg[]
Prolog[]
Już 2 września niemieckie lotnictwo zbombardowało twierdzę. W twierdzy przebywali wtedy żołnierze z kilku batalionów oraz rezerwiści.
11 września komendantem twierdzy, a zarazem dowódcą jej obrony został Konstanty Plisowski. Zarządził ewakuację cywilnych rodzin żołnierzy, przebywających w twierdzy oraz rozpoczęto kopanie okopów. W tym czasie do Brześcia zmierzały wojska pancerne Heinza Guderiana. Celem ich działań było odcięcie twierdzy od Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Narew".
Bitwa[]
Guderian dotarł do Brześcia 14 września. Początkowym planem było wkroczenie do miasta i zajęcie twierdzy z marszu, ale polska obrona zadała im straty. Do pomocy użyto lotnictwa, które zbombardowało twierdzę oraz ciężkiej artylerii. Podczas drugiego szturmu atakujący ponieśli duże straty, śmierć poniósł adiutant Guderiana.
W nocy z 16 na 17 września ranny Plisowski podjął decyzję o opuszczeniu twierdzy. Ich odwrót miał osłaniać kapitan Wacław Radziszewski, który później z żołnierzami schował się w Forcie nr 5. Kontynuował tam walkę do 26 września, walcząc także z oddziałami Armii Czerwonej pod dowództwem Siemiona Kriwoszeina. Następnie polscy żołnierze się wycofali.
Skutki[]
Przebieg bitwy.
Obrona twierdzy brzeskiej kosztowała życie około 1000 polskich żołnierzy. W czasach PRLu obrona twierdzy brzeskiej była pomijana, a mówiono jedynie o radzieckiej obronie z 1941 roku.
Zobacz też[]
- Obrona twierdzy brzeskiej z 1941 roku.