Ottokar Wincenty Brzoza-Brzezina (cz. Ottokar Březina) (ur. 3 marca 1883 roku w Protivínie, zm. 30 sierpnia 1968 roku w Zielonce) – polski wojskowy pochodzenia czeskiego, pułkownik artylerii Wojska Polskiego i członek Armii Krajowej. Podczas kampanii wrześniowej dowódca improwizowanej 50. Dywizji Piechoty.
Biografia[]
Ottokar Brzoza-Brzezina urodził się 3 marca 1883 roku w Protivínie, na terenie Austro-Węgier. W sierpniu 1903 roku ukończył Szkołę Kadetów Artylerii w Wiener Neustadt i rozpoczął służbę wojskową. W 1909 roku trafił do rezerwy, a w 1911 roku dołączył do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Został komendantem miasta Stanisławów. Po wybuchu I wojny światowej dołączył do Legionów Polskich.
Ottokar Brzoza-Brzezina podczas służby w Legionach Polskich.
Walczył w bitwie pod Krzywopłotami i organizował 1. Pułk Artylerii. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do Armii Austro-Węgier. W listopadzie 1918 roku rozpoczął służbę w Wojsku Polskim i dowodził Podhalańskim Okręgiem Wojskowym oraz Okręgiem Generalnym Kraków. W 1918 roku awansował na podpułkownika, a w 1920 roku na pułkownika. W kwietniu 1919 roku objął dowództwo nad 1. Pułkiem Artylerii Polowej Legionów, a następnie był inspektorem artylerii Armii Rezerwowej gen. Kazimierza Sosnkowskiego. W czerwcu 1920 roku stanął na czele 6. Dywizji Piechoty, z którą uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W sierpniu 1920 roku został zastępcą dowódcy artylerii obrony Warszawy. Po zakończeniu wojny objął stanowisko szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu nr I w Warszawie. Później był szefem Artylerii si Służby Uzbrojenia Dowództwa Okręgu Korpusu nr VIII w Toruniu. Pod koniec sierpnia 1927 roku przeszedł w stan spoczynku.
Po rozpoczęciu kampanii wrześniowej zgłosił się do służby. 22 września 1939 roku stanął na czele improwizowanego Zgrupowania Brzoza, składającego się z oddziałów zapasowych. Podporządkował się Samodzielnej Grupie Operacyjnej Polesie gen. Franciszka Kleeberga. 28 września do jego grupy dołączono Zgrupowanie Drohiczyn Poleski ppłk. Kazimierza Gorzkowskiego i sformowano improwizowaną 50. Dywizję Piechoty. Uczestniczył w bitwie pod Kockiem, a następnie dostał się do niemieckiej niewoli. Wolność odzyskał, ze względu na czeskie pochodzenie i rozpoczął działalność konspiracyjną w Służbie Zwycięstwu Polski, a później w Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. W swoim majątku Zielonka pod Warszawą ukrywał Żydów i prowadził bazę szkoleniową dla batalionu AK "Dęby". W 1944 roku został aresztowany przez Gestapo i trafił do Oflagu II C Woldenberg. Został uwolniony pod koniec wojny i powrócił do Polski.
Zmarł 30 sierpnia 1968 roku w Zielonce. Początkowo spoczął na cmentarzu Bródnowskim, ale w maju 2018 roku został uroczyście pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W 1969 roku prezydent RP na uchodźstwie August Zaleski awansował go pośmiertnie na generała brygady.
Jego imieniem nazwano polski niszczyciel czołgów Ottokar Brzoza.