Papież (Ojciec Święty) (łac. Summus Pontifex, od staroż. Pontifex Maximus; wł. papa, gr. pappas; forma

Herb papieski Jana Pawła I
funkcjonująca w języku polskim pochodzi od czeskiego papež) − w Kościele katolickim osoba sprawująca władze oraz przedstawiana jako biskup Rzymu, zwierzchnik Kościoła, głowa Stolicy Apostolskiej oraz suwerenny władca państwa-miasta Watykan. Obecnym papieżem jest papież Franciszek.
Historia[]
Według chrześcijan właśnie św. Piotr był pierwszym zwierzchnikiem Kościoła katolickiego. Świadczą o tym słowa

Święty Piotr Apostoł uznawany za pierwszego papieża.
„Zaprawdę powiadam: Ty jesteś Piotr [czyli Skała] (Πέτρος), i na tej Skale (πέτρα) zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie”— (Mt 16, 18-19)
Wiele ludzi nauki miało problemy z początkami władzy chrześcijaństwa. Tradycja mówi, że to właśnie św. Piotr był pierwszym papieżem. Jednak w Nowym Testamencie nie ma nic napisane, że apostoł został wybrany na głowę Kościoła. Jednak wiele osób uważa za pierwszego biskupa Rzymu św. Lineusza. Ma świadczyć owy cytat:
„Błogosławieni apostołowie po założeniu i urządzeniu Kościoła przekazali jego rządy i episkopat Linusowi”— {{{2}}}
Od VIII wieku do 1870 roku papieże byli także władcami Państwa Kościelnego.
Tytuły papieskie[]
- Biskup Rzymu;
- Wikariusz Jezusa Chrystusa;
- Następca Księcia Apostołów;
- Najwyższy Kapłan Kościoła Powszechnego;
- Prymas Włoch;
- Arcybiskup i Metropolita Rzymskiej Prowincji Kościelnej;
- Suweren Państwa Miasta Watykan;
- Sługa Sług Bożych
Symbole władzy[]
- Tiara - symbol władzy Kościelnej, czyli potrójna korona. Była nakładana na głowę podczas uroczystej koronacji papieskiej. Ostatnia została założona na głowę papieża Pawła VI w 1963 roku. Ów władca Kościoła Katolickiego sprzedał tiarę, a zyski z nich przekazał na biednych. Następni następcy Stolicy Apostolskiej odmawiali użycia potrójnej korony podczas uroczystości. Tym samym tiara straciła na swoim znaczeniu, choć wciąż jest używana jako herb państwa Watykan.
- Pierścień Rybaka - symbol władzy Kościelnej. Wyobrażany św. Piotra jako rybaka, który łowi. Na pierścieniu jest wypisane imię papieża. Służący on do opieczętowywania korespondencji. Jeśli papież zmarł i stwierdzono zgon przy obecności trzech kardynałów, pierścień zostaje zniszczony. Podobnie dzieje się gdy biskup Rzymu abdykuje.
- Paliusz - Biskup rzymski z racji bycia metropolitą używa paliusza. Jako jedyny metropolita katolicki może nosić paliusz nie tylko na terenie diecezji wchodzących w skład prowincji rzymskiej, ale także na całym świecie.
- Ferula - Papież nie używa klasycznego pastorału. Jego zamiennikiem jest ferula, która tradycyjnie ma formę prostego złotego krzyża bez postaci Chrystusa. Niektórzy z wikariuszy Chrystusa używali srebnych ferul.
- Herb papieski - Każdy papież posiada własny herb, przyjęty na początku pontyfikatu. W skład papieskiego herbu tradycyjnie wchodzą złoty i srebrny klucz, reprezentujące siłę łączenia i rozwiązywania na ziemi (srebrny) i w niebie (złoty). Dawniej stałym heraldycznym elementem herbu była tiara, zastąpiona przez Benedykta XVI mitrą, z trzema poziomymi pasami.
- Ceremoniał - Dawny, niezwykle rozbudowany ceremoniał na dworze papieskim, wynikający z równej monarchom pozycji papieża, nakazywał oddanie czci papieżowi poprzez trzy pocałunki: w pierścień, w kolano i w stopę. Zwyczaj całowania stopy papieża (a właściwie krzyża wyszytego na jego czerwonych pantoflach) – charakterystyczny znak oddawania czci następcy św. Piotra – znany był już w VIII wieku. Wiadomo, że w ten sposób cesarz Justynian oddawał cześć papieżowi Konstantynowi. Zwyczaj ten został zarzucony za pontyfikatu Jana XXIII. Jedynym elementem dawnego ceremoniału jaki nadal stosowany przy jego powitaniu, jest skłon i pocałowanie pierścienia rybaka noszonego przez papieża na palcu. Do czasów Jana XXIII papieże byli noszeni na przenośnym tronie - formie lektyki siedzącej.
Ubiór[]
Papież ma różne stroje na zróżnicowane uroczystości:
- Strój liturgiczny - Obecnie strój liturgiczny papieża nie różni się od strojów innych metropolitów. Składa się na niego m.in. humerał, stuła, ornat, paliusz oraz infuła. Dawniej zaliczano również fanon i faldę.
- Strój codzienny - Obecnie papież poza liturgią używa białej sutanny, białego pasa oraz pelerynkę.
- Strój chórowy - Tradycyjny strój chórowy papieża rozszerzony jest o m. in. o rokietę i mucet, ten ostatni w kilku wersjach.
- Papieskie obuwie - Dawniej papieże nosili czerwone buty z aksamitu, jedwabiu albo satyny w lecie oraz z sukna w zimie. Zdobione były złota nicią w motywy roślinne oraz krzyż na przedzie, który całowało się podczas audiencji. Zdarzały się też buty z papieskim herbem zamiast krzyża. W okresie wielkanocnym papieże nosili obuwie koloru białego, pod kolor paschalnego mucetu. Od czasów reformy soborowej obuwie papieskie uległo uproszczeniu, przybierając prosty, jednolity charakter. Do czasu obecnego papieża zachowywano jednak tradycję czerwonego obuwia papieskiego, ale Papież Franciszek zrezygnował z noszenia papieskich butów i pozostał przy zwykłych czarnych.
Pontyfikat[]
Pontyfikat to okres sprawowania urzędu przez Najwyższego Pontyfika (łac. Summus Pontifex), czyli papieża. Papież rozpoczyna pontyfikat w momencie przyjęcia wyboru dokonanego przez konklawe, a kończy w momencie śmierci lub złożenia rezygnacji.
Ciekawostki[]
- 13 razy w historii zdarzyło się, aby w ciągu jednego roku urzędowało trzech papieży. Ostatni taki rok to 1978 (Paweł VI, Jan Paweł I, Jan Paweł II). Jeden raz w 1276 r., mieliśmy czterech papieży. [1]
Źródła[]