Pierwsza Republika Wschodniego Turkiestanu – krótkotrwałe państwo istniejące na terenie dzisiejszego Xinjangu, ze stolicą w Kaszgarze.
Jego powstanie było skutkiem rebelii przeciwko rządom Czang-Kaj Szeka. W styczniu 1933 roku powstańcy zajęli Kaszgar.
Muzułmańscy rebelianci walczyli zarówno przeciwko Czang Kaj Szekowi, jak i Sheng Shicaiowi, watażce uzależnionemu od Związku Radzieckiego. Ten ostatni w 1933 roku zdobył Urumczi.
W 1934 roku nastąpiła inwazja Związku Radzieckiego na Chiny. ZSRR był wspierany przez Białych i wojska mongolskie. Utworzyli oni grupę "Ochotników Ałtaju". Około 7000 żołnierzy wspieranych przez samoloty i czołgi wyparło Chińczyków z dużych terenów Sinciangu.
Sowiecka inwazja miała na celu wsparcie miejscowego watażki i była także skierowana przeciwko powstaniu ujgurskiemu.
Jednak Rosjanie wkrótce ponieśli porażkę i musieli się wycofać. W tym samym roku upadła sama republika.