Pius X (właśc. Giuseppe Melchiorre Sarto, ur. 2 czerwca 1835 w Riese, zm. 20 sierpnia 1914 w Rzymie) − 257. papież w okresie od 4 sierpnia 1903 do 20 sierpnia 1914, święty Kościoła katolickiego.
Był synem wiejskiego listonosza – Giovanniego Sarto i szwaczki – Margherity Sanson. Giuseppe od urodzenia żył w wielodzietnej rodzinie − jego rodzice mieli dziesięcioro dzieci. W wieku 12 lat odebrał od patriarchy weneckiego Jacuba Monico stypendium seminaryjne, za które mógł wstąpić do seminarium.
Kapłaństwo[]
Po ukończeniu seminarium w Padwie, Giuseppe Melchiorre Sarto został wyświęcony na kapłana 18 września 1858. Początkowo pracował w miejscowości Tombolo, a następnie, w 1867 został proboszczem w Salvano. W 1875 został kanonikiem w Treviso i kanclerzem. W tym samym roku został ojcem duchownym i rektorem seminarium, a rok później kanclerzem kurii biskupiej.
Biskupstwo[]
10 listopada 1884 Leon XIII mianował Sarto biskupem Mantui, który przyjął sakrę sześć dni potem. Najwięcej uwagi jako biskup zwracał na formację kapłanów w seminarium. 12 czerwca 1893 został kreowany kardynałem prezbiterem i otrzymał kościół tytularny S. Bernardo alle Terme, a trzy dni później papież mianował go patriarchą Wenecji, którym pozostał do wyboru na papieża. Jako pierwszy wprowadził do seminariów studia biblijne, historię Kościoła i ekonomię społeczną.
Pontyfikat[]
Po śmierci Leona XIII, w Kaplicy Sykstyńskiej zebrało się konklawe. Najpoważniejszym kandydatem był dotychczasowy sekretarz stanu Mariano Rampolla. Jednak wobec złożenia ekskluzywy przez polskiego biskupa Jana Puzynę ostatecznie 4 sierpnia 1903 wybrano kardynała Sarto na papieża, który przyjął imię Pius X.
Nowy papież dużo uwagi poświęcił papież reformom i reorganizacji Kościoła. Walczy z modernizmem. Jego działalność obejmowała między innymi opracowanie nowego śpiewnika gregoriańskiego, nowego wydania brewiarza, badał też Pismo Święte. Według niego każdy człowiek, nawet chory, powinien mieć taki sam dostęp do sakramentu Eucharystii, zalecał więc stworzenie możliwości przyjmowania komunii przez chorych (bez żadnych ograniczeń).
Zasługą pontyfikatu papieża Piusa X było też powołanie licznych duchownych, kardynałów i biskupów. Wielu wśród nich było też Polaków. W 1908 papież powołał pierwszych biskupów dla Polonii amerykańskiej.
Śmierć[]
W 1913 Pius X dostał zawału serca. Jego stan był bardzo ciężki, pogorszył się zaś po wybuchu I wojny światowej, ponieważ informacja o walkach była dla biskupa Rzymu wstrząsająca. Papież zmarł 20 sierpnia 1914 w Rzymie.
Beatyfikacja i kanonizacja[]
Pius X został beatyfikowany 3 czerwca 1951 przez Piusa XII. Ten sam papież dokonał kanonizacji 29 maja 1954. Kościół katolicki wspomina świętego Piusa X 21 sierpnia.