Potyczka pod Żarnowcem – potyczka powstania styczniowego, rozegrana 20 lutego 1863 roku. Starcie zakończyło się polskim zwycięstwem sił płk. Józefa Śmiechowskiego.
Przebieg[]
Po nieudanej próbie opanowania Kielc, oddział Apolinarego Kurowskiego zorganizował obóz w Ojcowie. Do oddziału dołączyli nowi ochotnicy i zgrupowanie liczyło łącznie około 2500 ludzi. Brakowało broni, a żeby ją zdobyć należało kontrolować granicę i otworzyć drogę do Galicji. Sukcesem zakończyły się ataki na Michałowice, Szyce i Sosnowiec, gdzie zdobyto większe ilości pieniędzy. Rosjanie w tym czasie koncentrowali swoje siły w większych garnizonach i byli pochłonięci walkami z partią Mariana Langiewicza. Gen. Aleksandr Uszakow oddelegował siły liczące 4100 żołnierzy i 12 dział, by rozbić obóz w Ojcowie. 16 lutego z Miechowa ruszyła rosyjska kolumna (prawdopodobnie dowodzona przez gen. Piotra Romanowicza Bagrationa), która miała odciąć siły powstańcze od granicy. Oddział Kurowskiego został podzielony. Kilkuset powstańców pod dowództwem Ignacego Dobrskiego udało się do Wielkiej Wsi, a główne siły Kurowskiego uderzyły na Miechów, gdzie poniosły klęskę. Oddział Dobrskiego ruszył do Olkusza, gdzie natrafili na rozbitków z bitwy pod Miechowem. Połączone siły liczyły 200-500 ludzi. Powstańcza kolumna ruszyła na północny wschód i wpadła na rosyjską kolumnę z Częstochowy. Dowodzący Ignacy Dobrski i jego zastępca Nikiforow opuścili oddział. Dowództwo przejął Józef Antoni Nowak, który miał doświadczenie z wojska austriackiego. Zarządził szybki wymarsz bezdrożami.
20 lutego powstańcy dowiedzieli się o siłach Antoniego Jeziorańskiego stojących w Radkowie. Pomiędzy nimi, w Żarnowcu, stali Rosjanie. Nowak wysłał gońca do Jeziorańskiego z prośbą o pomoc w przebiciu się przez miasto. Jeziorański wysłał mu 60 kawalerzystów, a 400 ludzi pod dowództwem Józefa Śmiechowskiego uderzyło na Żarnowiec. Doszło do wymiany ognia i Rosjanie się wycofali. Siły Nowaka połączyły się z oddziałem Antoniego Jeziorańskiego. Parę dni później Jeziorański dołączył do sił gen. Mariana Langiewicza i 24 lutego stoczyli oni bitwę pod Małogoszczem.