Generał Nikołaj Łochwicki na froncie, 1916.
Rosyjski Korpus Ekspedycyjny we Francji (ros. Экспедиционный корпус русской армии во Франции, fr. Corps Expéditionnaire Russe en France) – rosyjski związek operacyjny, wysłany do Francji w kwietniu 1916 i walczący na froncie zachodnim i salonickim podczas I wojny światowej.
Geneza[]
W grudniu 1915 roku francuski polityk Paul Doumer podczas wizyty w Rosji zaproponował wysłanie 300 000 żołnierzy rosyjskich do walki we Francji w zamian za francuską broń i amunicję. Rosyjskie dowództwo okazało niewielki entuzjazm dla tej propozycji, ale poparł ją car Mikołaj II. Rosyjski szef sztabu gen. Aleksiejew zgodził się na wysłanie wojsk rosyjskich do Francji, o ile pozostaną pod rozkazami rosyjskich oficerów, działających pod francuskim dowództwem. Kolejnym warunkiem było przetransportowanie ich przez francuską marynarkę wojenną.
W styczniu 1916 powstała 1 Specjalna Brygada Piechoty (o sile dwóch pułków piechoty) pod dowództwem gen. Nikołaja Łochwickiego. Nie składała się ona z już istniejących pułków, ale głównie z różnych jednostek rezerwowych włączonych do nowo utworzonych 1 i 2 pułku. Oddziały 1 Pułku były głównie wcielonymi robotnikami fabrycznymi z Moskwy, podczas gdy oddziały 2 Pułku pochodziły z obszarów wiejskich z okolic Samary. Pierwsza Brygada Specjalna liczyła 8942 ludzi. Opuściła Moskwę 3 lutego i przybyła do Marsylii 16 kwietnia 1916 roku.
Żołnierze Rosyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego z francuskimi hełmami.
Pułki podzielono na trzy bataliony po cztery kompanie. Każdy pułk miał również sekcję łączności i logistyczną. Batalion rezerwowy miał sześć kompanii. Pierwszą brygadę dowodził generał Łochwicki i składała się ona ze 180 oficerów i 8762 żołnierzy. Każda brygada miała podwójne zaopatrzenie w odzież i kuchnię polowe, w porównaniu do innych jednostek rosyjskich. Francuska marynarka wojenna i armia zobowiązały się do zapewnienia transportu, zaopatrzenia i sprzętu.
W sierpniu i listopadzie 1916 na front w Salonikach przybyły kolejne rosyjskie brygady. 3 Brygada składała się z żołnierzy jednostek rezerwowych utworzonych w Jekaterynburgu i Czelabińsku pod dowództwem gen Fiodora Palicyna.
Dowódca rosyjskiego Frontu Południowo-Zachodniego generał Aleksiej Brusiłow był odpowiedzialny za cztery Brygady Specjalne, które w sumie wsparły podjęty wysiłek Ententy w zachodniej i południowej europie, siłą 44 319 żołnierzy. 6, 7 i 8 brygada nigdy nie powstały z powodu wybuchu rewolucji październikowej.
W Rosyjskim Korpusie Ekspedycyjnym służyło również około 450 żołnierzy estońskich, głównie w 1 i 3 Brygadzie. Po lutym 1917 roku oddziały te nosiły małe estońskie flagi, aby odróżnić się od rosyjskich sojuszników.
Działania zbrojne[]
Organizacja[]
- 1 Specjalna Brygada Piechoty powstała w styczniu 1916, w jej skład wchodziły dwa półki, każdy z nich składał się z trzech batalionów. Dowodzona była przez generała dywizji Nikołaja Łochwickiego. 8 942 żołnierzy koleją dotarło do Dalian, na półwyspie koreańskim i wyruszyło na francuskie okręty morskie (w tym francuskie krążowniki Latouche-Tréville i Himalaya). 1 Brygada dotarła do Marsylii 16 kwietnia 1916 roku.
- 2 Specjalna Brygada Piechoty dowodzona przez generała Michaiła Diterichsa dotarła na front w Salonikach w lipcu 1916.
- 3 Specjalna Brygada Piechoty została utworzona w czerwcu 1916. Dowodził nią gen. Władimir Maruszewski. Przez Archangielsk dotarła do Francji w sierpniu 1916.
- 4 Specjalna Brygada Piechoty dowodzona przez generała majora Maxima Leontiewa została wysłana, aby dołączyć do wojsk walczących w Salonikach, zatrzymała się w Brest i przybyła na miejsce docelowe w październiku 1916 roku.
Udział w walkach[]
We Francji rosyjska brygada przygotowywała się w obozie de Mailly w Szampanii. Następnie wysłana między Suippes a Aubérive na froncie zachodnim. Jednostki rosyjskie trzymały front Szampanii, podczas gdy jednostki francuskie walczyły w Verdun. Rosjanie zajęli Fort de la Pompelle w pobliżu Reims.
Ciężkie straty ponieśli podczas ofensywy w kwietniu 1917 (Bitwa pod Aisne). Francuzi zauważyli odwagę i bohaterstwo Rosjan w tej operacji. Według źródeł francuskich Rosjanie stracili 5183 żołnierzy, w tym 70 oficerów.
W Macedonii siły rosyjskie walczyły w bitwie o Monastir z 1916 i 1917.
11 marca 1917 1 Specjalna Brygada rosyjska odciążyła 152. brygadę francuską w sektorze Courcy, na północ od Reims. Byli oni częścią Piątej Armii gen. Mazela i zajęli swoje miejsce na linii frontu, gdzie ponieśli straty w wyniku ofensywy Nivelle'a.
15 kwietnia, w przededniu drugiej bitwy pod Aisne, rosyjscy żołnierze otrzymali wiadomość o rewolucji lutowej w Rosji. Utworzyli oni radę i debatowali, czy wziąć udział w bitwie następnego dnia. Większość głosów opowiedziała się za wzięciem udziału w bitwie. Tak więc następnego dnia, 16 kwietnia 1917 roku, 1 Brygada wzięła udział w bitwie.
Po rewolucji październikowej Rosja zaprzestała działań wojennych, co za tym idzie rozwiązano Rosyjski Korpus Ekspedycyjny. Część żołnierzy rosyjskich przebywających w obozie La Courtine we wrześniu 1917 zbuntowała się, a powstanie zostało ostro zdławione przez Francuzów. Rosyjski żołnierz stał się synonimem zdrajcy. Niemcy w tym czasie ściągnęli posiłki z frontu wschodniego i zaczęli przełamywać linie francuskie. Rosjanie przebywający we Francji byli chętni by walczyć i powołano Legion Rosyjski. Podporządkowano go Marokańskiej Dywizji Uderzeniowej, jednej z lepszych jednostek armii francuskiej. Część z rosyjskich żołnierzy trafiła także do błękitnej armii. Podczas walk przy szosie Soissons - Paryż, Rosjanie ponoszą ogromne straty rzędu 85% stanu żołnierzy i niemal wszystkich oficerów. Nadano mu wówczas przydomek Rosyjskiego Legionu Honoru. Po uzupełnieniu strat Legion walczy jeszcze o przełamanie Linii Hindenburga. Wojnę kończy stacjonując w Lotaryngii.
Po zakończeniu wojny Legion Rosyjski został skierowany do Niemiec i wyznaczony do okupacji Wormacji nad Renem.
Największy cmentarz żołnierzy z Rosyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego i z Legionu Rosyjskiego znajduje się koło Mourmelon-le-Grand.
Ciekawostki[]
- Żołnierzem Rosyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego był Rodion Malinowski – późniejszy Marszałek Związku Radzieckiego.