Rosyjski Korpus Ochronny

Rosyjski Korpus Ochronny

Junkrowie Rosyjskiego Korpusu Ochronnego

Rosyjski Korpus Ochronny (ros. Русский Охранный Корпус, niem. Russisches Schutzkorps Serbien) – rosyjska kolaboracyjna formacja zbrojna, składająca się głównie z białych Rosjan i działająca na terenie Jugosławii.

Historia

Gdy wojska niemieckie zajęły Jugosławię, weteran Białych, gen. Michaił Skorodumow zwrócił się do władz niemieckich z prośbą o powołanie rosyjskiej jednostki do walki z jugosłowiańskimi partyzantami. Postawił on jednak 6 warunków:

„

1. Tylko dowódca Korpusu jest odpowiedzialny przed niemieckim dowództwem. Wszystkie oddziały i żołnierze podlegają jedynie dowódcy Korpusu, który jest zatwierdzany przez niemieckie dowództwo, a dowódcy są mianowani przez dowódcę Korpusu.
2. . Oddziały Korpusu nie mogą być połączone z niemieckimi oddziałami, są one całkowicie niezależne.
3. Żołnierze Korpusu są umundurowani w rosyjskie mundury, dla których materiał musi pochodzić z dawnych serbskich zapasów.
4. Oficerowie Korpusu nie mogą składać żadnych przysiąg.
5. Po zakończeniu tworzenia Korpusu i pokonaniu komunistów, niemieckie dowództwo przeniesie go na Wschodni Front.
6. . Korpus nie może być użyty przeciwko rządowi serbskiemu, ani czetnikom płk. Dragoljuba Mihailovicia.”— gen. Michaił Skorodumow

Po

Niemiecka okupacja Serbii 1941-1944

zakończeniu działań przeciwko jugosłowiańskim partyzantom gen. Skorodumow liczył na skierowanie jego jednostki na front wschodni, gdzie wykorzysta sytuację do wywołania wojny domowej i obaleniu dyktatury Józefa Stalina.

12 września 1941 roku gen Skorodumow ogłosił w Belgradzie powołanie Rosyjskiego Korpusu Ochronnego, ale trzy dni później został aresztowany przez Niemców. Jego miejsce zajął inny weteran rosyjskiej wojny domowej, generał major Boris Sztejfon, który rozpoczął rozbudowę korpusu i negocjacje z władzami okupacyjnymi.

Do korpusu dołączali rosyjscy emigranci żyjący w Jugosławii oraz innych państwach europy wschodniej. Dużym problemem był brak młodszych żołnierzy, których duża część znajdowała się w jugosłowiańskiej niewoli lub byli oni zaangażowani w partyzantkę. Do korpusu przyjmowano mężczyzn w wieku od 16 do 70 lat. Byłym białym oficerom pozwolono na noszenie dawnych stopni na pagonach, jednocześnie na kołnierzu znajdował się stopień w korpusie. W korpusie używano mundurów wzorowanych na dawnych carskich mundurach oraz mundurów serbskich i niemieckich z rosyjskimi insygniami.

30 listopada 1942 roku Rosyjski Korpus Ochronny został podporządkowany Wehrmachtowi jako Russisches Schutzkorps. Liczył wówczas około 3 tys ludzi i zajmował się zadaniami policyjnymi. Żołnierze korpusu zajmowali się ochroną linii kolejowej Belgrad-Nisz oraz służbą wartowniczą w zakładach przemysłowych. Od wiosny 1944 roku Niemcy zaczęli kierować żołnierzy Rosyjskiego Korpusu Ochronnego do walk z partyzantką Josipa Broz Tity, co było niezgodne z koncepcją twórców korpusu, którzy uważali partyzantów Tity za siły neutralne, a czasami nawet sojusznicze. Kolejnym sojusznikiem korpusu był Serbski Korpus Ochotniczy oraz Chorwacka Domobrona, z którą z czasem zaczęto miewać coraz więcej sporów.

Gen. Sztejfonowi udało się w ramach negocjacji uzyskać niemieckie mundury oraz broń, a żołnierze rosyjscy nie musieli już przysięgać na wierność Adolfowi Hitlerowi. Przedstawiciele korpusu znaleźli się także na froncie wschodnim, gdzie udało się zwerbować ok. 5 tys ludzi, którzy w składzie Korpusu zostali wysłani do Serbii.

W 1944 roku niemieckie dowództwo wysłało Rosyjski Korpus Ochronny do osłaniania niemieckiego odwrotu z Grecji. We wrześniu 1944 roku, po kapitulacji Rumunii oraz Bułgarii korpus był zmuszony do walki przeciwko jednostkom Armii Czerwonej. Słabo wyszkoleni i wyposażeni żołnierze Rosyjskiego Korpusu Ochronnego ponieśli duże straty, a stan osobowy został zmniejszony o jedną trzecią. W październiku korpus przemianowano na Rosyjski Korpus w Serbii, a w grudniu przeniósł się on na teren Chorwacji.

Wiosną 1945 roku generał Sztejfon spotkał się z gen. Andriejem Własowem, dowódcą Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej i zaproponował mu przejście pod jego rozkazy. W rezultacie Rosyjski Korpus Ochronny został podporządkowany Siłom Zbrojnym Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji, choć nie połączył się z jego jednostkami.

Jednocześnie

Żołnierz Rosyjskiego Korpusu Ochronnego

korpus rozpoczął odwrót na północ do Słowenii. 30 kwietnia 1945 roku w okolicach Zagrzebia zmarł na zawał serca gen. Sztejfon, a jego miejsce zajął płk. Anatolij Rogożyn.

Nowy dowódca podjął decyzję o kapitulacji przed aliantami zachodnimi, bojąc się represji ze strony Związku Radzieckiego. Razem z oddziałami Słoweńskiej Domobrany oraz Serbskiego Korpusu Ochotniczego przedostali się do Austrii, gdzie poddali się Brytyjczykom. Płk. Rogożyn oświadczył przed nimi, że wrogiem korpusu byli bolszewicy, a nie alianci zachodni. W niewoli przebywali w miejscowości Kellerberg, gdzie wybudowali cerkiew prawosławną. W przeciwieństwie do jednostek kozackich i ROA, nie zostali oni wydani ZSRR, ponieważ byli oni "byłymi" obywatelami radzieckimi.

1 listopada 1945 roku Rosyjski Korpus Ochronny został oficjalnie rozwiązany, a jego żołnierze udali się na emigrację do USA, Kanady, Brazylii, Argentyny oraz krajów europy zachodniej. Płk. Rogożyn opuścił obóz w 1951 roku.

Zobacz też

• Rosyjska Wyzwoleńcza Armia Ludowa
• Rosyjska Armia Wyzwoleńcza
• Legiony Wschodnie
• Ukraińska Armia Narodowa
• Ukraińska Armia Wyzwoleńcza