Safiye Haseki Valide Sultan, w polskich pracach zwana Safiją (ur. ok. 1550 na Korfu lub Rezi, zm. 10 listopada 1618-1621 roku w Stambule) – niewolnica weneckiego lub albańskiego pochodzenia, żona sułtana Murada III, matka sułtana Mehmeda III, jedna z ważniejszych postaci okresu sułtanatu kobiet.
Pełny tytuł: Davlatlu ismatlu Safie Valide Sultan Aliyyetu's-san.
Życiorys[]
Urodziła się ok. 1550 roku. Dawniej popularnością cieszyła się teza, iż miała na imię Sofia, urodziła się na wyspie Korfu pod weneckim panowaniem i podobnie jak jej teściowa - sułtanka Nurbanu - pochodziła z rodu Baffo, jednakże współcześni badacze skłaniają się ku innej tezie, że była Albanką ze wsi Rezi w górach Dukagjini.
W 1563 roku została porwana przez tureckich korsarzy i sprzedana do haremu, jako 13-letnia niewolnica została ofiarowana Muradowi III (ówczesnemu księciu) przez jego ciotkę, Mihrimah (Mihrimah była córką Sulejmana I Wspaniałego i Roksolany (Sułtanki Hürrem) oraz siostrą Selima II, ojca Murada). Szybko spodobała się młodemu księciu i została jego faworytą. Z tego związku 26 maja 1566 roku urodził się pierwszy syn Safiye przyszły sułtan Mehmed. Safiye urodziła jeszcze córki: Ayse i Fatmę oraz dyskusyjnie Fahriye i Mihrimah. Od 1595 Safiye pełniła funkcję Valide Sultan, czyli matki obecnie panującego sułtana.
Podczas swojego panowania korespondowała z królową Anglii Elżbietą I, obie pisały do siebie listy i wymieniały się prezentami. Miała swoją pomocnicę, Żydówkę kirę Esperanzę Malchi z którą była podejrzewana o romans i prowadzenie nieczystych interesów polityczno-pieniężnych. W 1600 roku spahisi wszczęli bunt z powodu dewaluacji monet, którymi im płacono. Podczas buntu zamordowano Malchi i jej syna. Mehmed III uspokoił spahisów mówiąc, iż dogada się z matką w tej kwestii.
W 1603 roku doprowadziła do śmierci swojego wnuka - księcia Mahmuda. Matka księcia napisała list do wróżbitki z pytaniem o przyszłość syna, dostała odpowiedź, że wkrótce zasiądzie na tronie. Dowiedziawszy się o tym Safiye powiadomiła o wszystkim Mehmeda, który kazał stracić Mahmuda i według niektórych wersji jego matkę.
22 grudnia 1603 roku umarł Mehmed, a na tron wstąpił jej wnuk - Ahmed I. Została wygnana do Starego Pałacu gdzie spędziła resztę życia, chociaż prawdopodobnie przedtem próbowała stosować różne zabiegi, aby utrzymać wpływy.
Zmarła w trakcie podróży. Kwestia daty jej śmierci jest sporna. Datuje się ją pomiędzy rokiem 1618 a 1621, zazwyczaj na dzień 10 listopada. Została pochowana w meczecie Hagia Sophia.
Ciekawostki[]
- Nie lubiła swojej synowej - sułtanki Halime.
- Według niektórych badaczy Halime była matką księcia Mahmuda, a Safiye bezskutecznie próbowała nakłonić Mehmeda do zabicia jej.
- Nigdy nie wzięła ślubu z Sułtanem Muradem III, żyła z nim w konkubinacie.
- Bardzo podziwiała królową Anglii Elżbietę I i chciała być taka jak ona, pisała do niej dużo listów.
Źródła[]
- Wikipedia
- John Freely Prywatne życie sułtanów