Stefan Adolf Mossor (ur. 23 października 1896 roku w Krakowie, zm. 22 września 1957 roku w Warszawie) – polski wojskowy, generał dywizji Ludowego Wojska Polskiego, w latach 1946-1949 zastępca szefa Sztabu Generalnego.
Biografia[]
Stefan Mossor urodził się 23 października 1896 roku w Krakowie, na terenie Austro-Węgier. Studiował w Akademii Leśnej we Wiedniu. Po wybuchu I wojny światowej dołączył do Legionów Polskich. Został ranny w bitwie pod Mołotkowem, a następnie uczestniczył w bitwach pod Rokitną i Kostiuchnówką. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do Armii Austro-Węgier i trafił na front włoski. Po odzyskaniu niepodległości kontynuował służbę w Wojsku Polskim. Uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. W sierpniu 1922 roku awansował na rotmistrza. W 1928 roku ukończył kurs w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie i trafił na dwuletnie studia w École Supérieure de Guerre w Paryżu. Po ich ukończeniu został wykładowcą Wyższej Szkoły Wojennej. W styczniu 1934 roku objął stanowisko zastępcy dowódcy 10. Pułku Strzelców Konnych, a po roku powrócił na stanowisko wykładowcy. We wrześniu 1937 roku na polecenie gen. Tadeusza Kutrzeby został przeniesiony na stanowisko I oficera sztabowego przy Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Odpowiadał za opracowanie "Studium planu strategicznego Polski przeciw Niemcom". W marcu 1939 roku objął dowództwo nad 6. Pułkiem Strzelców Konnych.
Gen. Tadeusz Malinowski, płk. Bolesław Schwarzenberg-Czerny i ppłk. Stefan Mossor, podczas jesiennych manewrów na Wołyniu, 1938.
Na jego czele, w składzie Kresowej Brygady Kawalerii płk. Stefana Hanki-Kuleszy brał udział w kampanii wrześniowej. Walczył w bitwie nad Wartą. 11 września dostał się do niemieckiej niewoli i był jeńcem oflagów II A Prenzlau i Neubrandenburg. W kwietniu 1943 roku uczestniczył w zorganizowanej przez Niemców wizytacji w Katyniu i w sierpniu sporządził raport dla Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego na temat zbrodni katyńskiej. Później trafił do oflagu II D Gross Born. Wolność odzyskał na początku 1945 roku i od lutego służył w Ludowym Wojsku Polskim.
Był szefem sztabu 1. Armii gen. Stanisława Popławskiego i zastępcą dowódcy 12. Dywizji Piechoty gen. Wiktora Lemantowicza. W czerwcu 1945 roku awansował na pułkownika, a we wrześniu na generała brygady. W styczniu 1946 roku został zastępcą szefa Sztabu Generalnego, a w 1947 roku dołączył do Polskiej Partii Robotniczej. Postulował przesiedlenie ludności ukraińskiej na Ziemie Odzyskane. W kwietniu 1947 roku stanął na czele Grupy Operacyjnej Wisła, powołanej w celu przeprowadzenia akcji Wisła. Minister Obrony Narodowej marszałek Michał Rola-Żymierski wyznaczył go na Pełnomocnika Rządu do Spraw Akcji Przesiedlenia Ludności Ukraińskiej i Walki z UPA. W lipcu 1947 roku awansował na generała dywizji. Ponadto pomagał w tłumieniu partyzantki antykomunistycznej. 13 maja 1950 roku wraz z generałami Stanisławem Tatarem i Jerzym Kirchmayerem został aresztowany pod zarzutem szpiegostwa. Na tzw. procesie generałów został skazany na dożywocie. Przebywając w więzieniu poddawany był brutalnemu śledztwu. 10 grudnia 1955 roku Rada Państwa zmieniła wyrok na 15 lat więzienia, a Najwyższy Sąd Wojskowy udzielił mu rocznej przerwy w odbywaniu kary. W kwietniu 1956 roku wznowiono, a następnie umorzono jego sprawę, a gen. Mossor został zrehabilitowany i powrócił do służby wojskowej.
Zmarł na zawał serca 22 września 1957 roku w Warszawie. Spoczął na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W uroczystościach pogrzebowych wzięli udział generałowie Janusz Zarzycki, Jerzy Bordziłowski, Adam Czaplewski i Wojciech Jaruzelski.