Sumerowie − starożytny lud który stworzył najstarszą w dziejach cywilizację. Cywilizacja stworzona przez nich narodziła się w południowej Mezopotamii (z greckiego - między rzekami), w dorzeczu dwóch rzek - Tygrysu i Eufratu.
Pochodzenie[]
Pochodzenie Sumerów dla wielu badaczu wciąż jest zagadką. Według podań sumeryjskich założyciele tej cywilizacji mieli przybyć drogą morską i osiedlić się w nad Zatoką Perską. Możliwe jest też że zeszli oni z gór Zagros.
Początki[]
W sprzyjających warunkach klimatycznych i przy urodzajności ziemi zastosowanie prostych technik irygacyjnych pozwoliło zbierać obfite plony, pozwalające wyżywić znaczne skupiska ludności. Dzięki temu powstałe tam w początkach VI tysiąclecia p.n.e osiedla stopniowo się rozrastały, a w połowie IV tysiąclecia p.n.e zaczęły się przekształcać w duże i ludne miasta, takie jak Uruk, Kisz, czy Ur, będące ośrodkami niewielkich państw.
Późniejsze czasy[]
Sumerowie toczyli ze sobą wieloletnie wojny spierając się o pogranicza i próbując narzucić innym dominację. Takie działania osłabiały ich wewnętrznie. Zwycięzcą w tej rywalizacji okazał się Sargon Wielki, władca semickiego ludu Akadów, który nie tylko podporządkował sobie cały Sumer ok. 2300 r.p.n.e., ale zbudował też całe imperium rozciągające się od Zatoki Perskiej po syryjskie wybrzeża Morza Śródziemnego. Po śmierci Sargona, imperium przeżyło jeszcze raz swoje chwile świętości za czasów panowania, jego wnuka, Naramsina. Potem zaczęło systematycznie słabnąć, a po 200 latach kres jego imperium położył najazd plemion z gór Zagros. Ok. 2100 r.p.n.e. rozpoczął się sumeryjski renesans, podczas którego największą rolę odgrywało miasto Ur. Ok. 1900 r.p.n.e. Sumerowie zaczęli być stopniowo podbijani przez Elam, Asyrię, państwo Mari, Amorytów i Babilon.
Osiągnięcia[]
Sumerowie jako pierwsi wznosili budynki z cegły. Wynaleźli także żagiel oraz koło. Ten ostatni wynalazek pozwolił na skonstruowanie wozów, które służyły do przenoszenia cięższych towarów. Sumerowie umieli również wykonywać naczynia z gliny. Dzięki wynalezieniu koła garncarskiego mogli nadawać im idealnie okrągłe kształty. Sumerowie wznieśli również duży wkład w rozwój matematyki. Wynaleźli między innymi sześćdziesiątkowy system liczbowy, którego podstawą jest liczba 60. Do dziś jest on wykorzystywany do mierzenia kątów i wykonywania obliczeń czasowych (godzina ma 60 minut, a minuta - 60 sekund). Kolejnym bardzo ważnym osiągnięciem Sumerów był wytop brązu uzyskany z połączenia miedzi i cyny.
Oprócz tego Sumerowie wynaleźli i używali pisma zwanego pismem klinowym.
Społeczeństwo[]
Podstawą gospodarki sumeryjskiej było rolnictwo i hodowla. Sumerowie stworzyli sieć irygacyjną i mieli bardzo rozwinięty handel, który docierał do doliny Indusu czy też Egiptu. W miastach sumeryjskich rządzili kapłani skupiając w swoich rękach całkowitą władzę. Przyjmowali tytuł ensi. Sumerowie wierzyli w wielobóstwo, a ich świątyniami były zigguraty.