Historia Wiki
Advertisement


Andrzej Tadeusz Bonawentura Kościuszko (ur. 4 lutego 1746 w Mereczowszczyźnie, zm. 15 października 1817 w Solurze) – polski i amerykański generał, inżynier fortyfikator, uczestnik wojny o niepodległość USA, naczelnik insurekcji w Polsce przeciwko Rosji i Prusom.

Biografia[]

Andrzej Tadeusz Bonawentura Kościuszko urodził się 4 lutego 1746 w Mereczowszczyźnie jako syn miecznika brzeskiego Ludwika Tadeusza i Tekli z Ratomskich. Szkoły wstępne kończył u ojców pijarów w Lubieszowie, gdzie uczył się wraz z bratem w latach 1745-1750. 18 grudnia 1765 Kościuszko wstąpił do Szkoły Rycerskiej w Warszawie, gdzie studiował wiele przedmiotów, w tym inżynierię wojskową. Następnie, po uzyskaniu stypendium od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, studiował w latach 1769-1774 we Francji na w Akademii Malarstwa i Rzeźby, ale także kształcił się w kierunku wojskowym.

Latem 1775 Tadeusz Kościuszko wrócił do ojczyzny, gdzie nie otrzymał stanowiska w zmniejszonej armii polskiej. Jesienią 1775 wyjechał do Drezna, a następnie przez Francję do Ameryki, gdzie rozpoczęła się wojna o niepodległość USA. Podczas pobytu za oceanem Kościuszko służył w Armii Kontynentalnej. 13 października 1783 otrzymał stanowisko generała brygady. Został też członkiem Towarzystwa Cyncynatów. 12 sierpnia 1784 Kościuszko powrócił do Polski, gdzie ponownie nie otrzymał stanowiska w armii. Osiadł w Siechnowiczach i zajął się nadzorowaniem pracy w majątku.

W 1789 został powołany do rozbudowującego się wojska polskiego, otrzymuje nominację na generała-majora i dowództwo nad brygadą wielkopolską. W 1792 bierze udział w wojnie w obronie Konstytucji, podczas której dowodził dywizją. Kościuszko odniósł zwycięstwo w bitwie pod Dubienką, po której awansował na stopień generała-lejtnanta. Po wydaniu przez króla rozkazu zawieszenia broni Kościuszko wystąpił z wojska i wyjechał za granicę. W Lipsku otrzymał propozycję objęcia dowództwa nad planowanym powstaniem. 24 marca 1794 Kościuszko złożyć przysięgę na rynku w Krakowie i przyjął tytuł naczelnika powstania. 4 kwietnia 1794 wojska polskie pod jego dowództwem odniosły zwycięstwo w bitwie pod Racławicami. W maju wydano uniwersał połaniecki, który gwarantował chłopom wolność osobistą i zmniejszał pańszczyznę, a chłopi, którzy poszli do powstania, zostali z niej zwolnieni. 6 czerwca 1794 Polacy ponieśli klęskę pod Szczekocinami w starciu z połączonymi siłami rosyjsko-pruskimi. Latem 1794 Kościuszko brał udział w obronie Warszawy. 10 października 1794 wojska pod jego dowództwem poniosły klęskę pod Maciejowicami, a sam ranny Kościuszko dosłał się do niewoli. Przewieziony został do Petersburga i wtrącony do twierdzy pietropawłowskiej. Został z niej uwolniony w 1796 przez cara Pawła I.

W 1797 Kościuszko wyjechał przez Wielką Brytanię do Ameryki, a rok później wrócił do Europy na wieść o tworzeniu Legionów Polskich przez generała Dąbrowskiego. W okresie napoleońskim nie poparł działań Napoleona Bonapartego, gdyż nie wierzył w jego dobre intencje w sprawie polskiej. Ostatnie lata życia Kościuszko spędził w Szwajcarii i zmarł 15 października 1817 w Solurze.

Advertisement