Tadeusz Komorowski ps. Bór (ur. 1 czerwca 1895 roku w Chorobrowie, zm. 24 sierpnia 1966 roku w okolicach Buckley) – polski wojskowy, generał dywizji Polskich Sił Zbrojnych, Komendant Główny Armii Krajowej, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier rządu na uchodźstwie.
Biografia[]
Młodość i I wojna światowa[]
Tadeusz Komorowski urodził się 1 czerwca 1895 roku w Chorobrowie, na terenie Austro-Węgier. W 1913 roku rozpoczął studia w Terezjańskiej Akademii Wojskowej, a w 1915 roku jako podporucznik rozpoczął służbę w Armii Austro-Węgier. Brał udział w I wojnie światowej.
Okres międzywojenny[]
Pułkownik Tadeusz Komorowski w 1933 roku.
W listopadzie 1918 roku rozpoczął służbę w Wojsku Polskim. Podczas wojny polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej służył w 9. Pułku Ułanów. W sierpniu 1920 roku objął dowództwo nad 12. Pułkiem Ułanów. Został ranny w bitwie pod Komarowem. W 1922 roku został instruktorem jazdy konnej w Oficerskiej Szkole Artylerii. W marcu 1924 roku awansował na majora. Później został zastępcą dowódcy 8. Pułku Ułanów, a następnie pełnił funkcję dowódcy. W grudniu 1932 roku otrzymał awans na pułkownika. Od listopada 1938 roku był komendantem Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. W sierpniu 1939 roku został dowódcą Ośrodka Zapasowego Kawalerii w Garwolinie.
II wojna światowa[]
Podczas kampanii wrześniowej objął stanowisko zastępcy dowódcy Kombinowanej Brygady Kawalerii płk. Adama Bogorii-Zakrzewskiego. Uczestniczył w II bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Uniknął niewoli i przedostał się do Krakowa, gdzie rozpoczął działalność konspiracyjną. Utworzył organizację wojskową, którą w styczniu 1940 roku podporządkował Związkowi Walki Zbrojnej. Został komendantem Obszaru Kraków ZWZ, a w lutym 1940 roku otrzymał awans na generała brygady. W lecie 1941 roku wyjechał do Warszawy, gdzie objął stanowisko zastępcy Komendanta Głównego ZWZ gen. Stefana "Grota" Roweckiego. Uczestniczył w rozmowach z Stefanem Sachą w sprawie scalenia Narodowej Organizacji Wojskowej z Armii Krajowej. Po aresztowaniu gen. Roweckiego przez Niemców został Komendantem Głównym AK. W 1943 roku wydał zgodę na ataki na niemieckich osadników zajmujących mienie wysiedlonych z Zamojszczyzny Polaków. Ponadto zezwalał na ataki odwetowe na wioski ukraińskie podczas rzezi wołyńskiej. Widząc zagrożenie w Gwardii Ludowej i partyzantce sowieckiej, był zwolennikiem wysłania do kraju Polskich Sił Zbrojnych i jednostek alianckich. 20 listopada 1943 roku wydał rozkaz rozpoczęcia akcji Burza, powszechnego powstania zbrojnego. 14 marca 1944 roku Naczelny Wódz gen. Kazimierz Sosnkowski awansował go na generała dywizji. W przededniu powstania warszawskiego przechodził załamanie nerwowe, ale wydał rozkaz rozpoczęcia zrywu. Podczas walk nie dowodził. Został ranny w wybuchu pojazdu Borgward B IV na ul. Jana Kilińskiego.
Generał Bór podczas rozmów z Erichem von dem Bachem
Od 5 września uczestniczył w rozmowach kapitulacyjnych. Ich przeciwnikiem był płk. Antoni Chruściel. Wśród Komendy Głównej doszło do buntu, a gen. Komorowski został nazwany zdrajcą. 30 września 1944 roku Prezydent RP Władysław Raczkiewicz mianował go Naczelnym Wodzem, ale urząd miał objąć po przybyciu do Londynu. 4 października w Ożarowie spotkał się z SS-Obergruppenführerem Erichem von dem Bachem, a następnego dnia trafił do niewoli. Trafił do Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy w Berlinie, a następnie został osadzony w oflagu IV C Colditz. W kwietniu 1945 roku był kilkukrotnie przenoszony. Został uwolniony przez wojska amerykańskie w okolicach Insbrucku.
Po wojnie[]
Generał dywizji Tadeusz Komorowski.
12 maja 1945 roku przybył do Londynu i jako Naczelny Wódz przekazał dowodzenie nad wojskiem szefowi Sztabu Głównego, a 8 listopada 1946 roku został zwolniony ze stanowiska.
W lipcu 1947 roku Prezydent RP August Zaleski mianował go Prezesem Rady Ministrów. Należał do Rady Trzech i udzielał się w organizacjach kombatanckich. Następnie pracował jako tapicer.
Zmarł na atak serca 24 sierpnia 1966 roku w okolicach Buckley. Początkowo spoczął na cmentarzu Gunnersbury w Londynie, a w 1994 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski i spoczęły na Cmentarzu Wojennym na Powązkach.