Tadeusz Kutrzeba (ur. 15 kwietnia 1886 w Krakowie, zm. 8 stycznia 1947 w Londynie) – polski wojskowy, generał dywizji WP, komendant Wyższej Szkoły Wojennej, dowódca Armii Poznań i pomysłodawca zwrotu zaczepnego znad Bzury.
Biografia[]
Tadeusz Kutrzeba urodził się 15 kwietnia 1886 roku w Krakowie, na terytorium Austro-Węgier. Jego ojciec Tomasz, był kapitanem Armii Austro-Węgier. Studiował na Wojskowej Akademii Technicznej w Mödling. W 1903 roku rozpoczął służbę wojskową. Służył na Bałkanach, gdzie prowadził prace fortyfikacyjne. Był świadkiem zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Po wybuchu I wojny światowej, walczył w kampanii serbskiej, w Karpatach i we Włoszech. Po upadku Austro-Węgier nawiązał kontakt z Polską Komisją Likwidacyjną i przeszedł do Wojska Polskiego. Trafił do Sztabu Generalnego. W październiku 1919 roku został szefem sztabu 1. Dywizji Piechoty Legionów, a w kwietniu 1920 roku, Grupy Operacyjnej gen. Edwarda Rydza-Śmigłego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej i opracował plan operacji dyneburskiej, za co został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Jako szef sztabu 3. Armii, uczestniczył w wyprawie kijowskiej. Następnie był szefem sztabu Frontu Południowo-Wschodniego i Frontu Środkowego. W sierpniu 1921 roku został szefem sztabu 2. Armii. W 1922 roku został awansowany na pułkownika. Pracował nad planami obronnymi przed agresją Niemiec. Podczas przewrotu majowego opowiedział się po stronie rządu. W grudniu 1926 roku został zastępcą szefa Sztabu Generalnego. 16 marca 1927 roku został awansowany na generała brygady. 9 października 1928 roku został komendantem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 19 marca 1939 roku został awansowany na generała dywizji, a 23 marca 1939 roku objął dowództwo nad Armią Poznań.
Gen. Tadeusz Kutrzeba podczas rozmów kapitulacyjnych Warszawy.
Po rozpoczęciu wojny obronnej, Armia Poznań nie była atakowana. Gen. Kutrzeba chciał wspomóc Armię Łódź gen. Juliusza Rómmla, ale Naczelny Wódz Edward Rydz-Śmigły nakazał mu się wycofać. Następnie proponował uderzenie znad Bzury, ale dowództwo zwlekało z odpowiedzią. Ostatecznie szef Sztabu Głównego Naczelnego Wodza gen. Wacław Stachiewicz, wydał zgodę. Wraz z Armią Pomorze gen. Władysława Bortnowskiego, uderzył na niemiecką 8. Armię gen. Johannesa Blaskowitza. Początkowo odniósł sukces, ale po zaangażowaniu się niemieckich rezerw, zmuszony był przebijać się do Warszawy. Później został zastępcą dowódcy Armii Warszawa gen. Rómmla i prowadził rozmowy kapitulacyjne z gen. Blaskowitzem. Trafił do niemieckiej niewoli i przebywał w oflagach w Hohnstein, Königstein, Johannisbrunn i Murnau. Został wyzwolony przez wojska amerykańskie.
W lipcu 1945 roku przybył do Londynu, gdzie zaproponowano mu stanowisko ministra obrony narodowej w rządzie na uchodźstwie. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych i zajmował się badaniem kampanii wrześniowej. Planował powrót do Polski, ale zachorował na nowotwór.
Zmarł 8 stycznia 1947 roku w szpitalu w Londynie. Spoczął na cmentarzu Brookwood. W 1957 roku jego prochy przeniesiono na Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie.