Sztandar Towarzystwa Demokratycznego Polskiego
Towarzystwo Demokratyczne Polskie – główne stronnictwo polityczne Wielkiej Emigracji. Zostało utworzone 17 marca 1832 roku w Paryżu. Głównym celem TWD było odzyskanie niepodległości siłą samych Polaków.
Towarzystwo Demokratyczne Polskie wywodziło się z Komitetu Narodowego Polskiego, który działał w latach 1831-1832 w Paryżu. Od 1836 roku na organizacją rządziła pięcioosobowa Centralizacja, która wybierana była demokratycznie. Pierwszy manifest TDP został ogłoszony w dniu powstania organizacji, przez dwóch założycieli: Tadeusza Krępowieckiego i Kazimierza Aleksandra Pułaskiego. Głosił on konieczność przeprowadzenia radykalnych reform społecznych w przyszłej Polsce, a za utratę niepodległości winnych uznano szlachtę.
Drugi manifest został ogłoszony 4 grudnia 1836 w Poitiers, po opuszczeniu organizacji przez Stanisława Worcella i Tadeusza Krępowieckiego. Został on nazwany "Wielkim Manifestem" i nie krytykował już szlachty, tak jak robił to pierwszy manifest.
Od 1840 roku działacze Towarzystwa Demokratycznego Polskiego przygotowywali kolejne powstanie. Po upadku powstania krakowskiego i Wiosny Ludów, Centralizacja, na której czele stał Wojciech Darasz przeniosła się do Londynu. W 1862 roku Towarzystwo Demokratyczne Polskie zostało rozwiązane.
Przez organizację przewinęło się kilka tysięcy osób. Z TDP wyłoniły się radykalne Gromady Ludu Polskiego. Część działaczy została tzw. burzycielami chłopów.
Najważniejsi członkowie[]
- Konstanty Bobczyński
- Józef Borzęcki
- Ignacy Czernik
- Józef Czerski
- Henryk Dmochowski
- Seweryn Dziewicki
- Aleksander Fijałkowski
- Antoni Gorecki
- Franciszek Ksawery Horodyński
- Teofil Izdebski
- Henryk Kałussowski
- Tadeusz Krępowiecki
- Walenty Krosnowski
- Jan Ledóchowski
- Joachim Lelewel
- Walenty Lewandowski
- Ludwik Ozjasz Lubliner
- Teofil Magdziński
- Jan Wincenty Mazurkiewicz
- Ludwik Mierosławski
- Ludwik Nabielak
- Walenty Nasierowski
- Feliks Nowosielski
- Lucjan Plater
- Kazimierz Aleksander Pułaski
- Karol Różycki
- Roch Rupniewski
- Franciszek Sznajde
- Zenon Świętosławski
- Teofil Wiśniowski
- Jan Tyssowski
- Michał Wołłowicz
- Stanisław Gabriel Worcell
- Józef Wysocki
- Artur Zawisza
- Walenty Zwierkowski
- Ludwik Żychliński