Turhan Hatice Sultan (ur. 1627, zm. 4 sierpnia 1683) – konkubina rusińskiego lub rosyjskiego pochodzenia sułtana Imperium Osmańskiego Ibrahima I, matka i Valide Sultan sułtana Mehmeda IV. Za panowania syna była stawiana na równi z nim, uważana jest za jedną z wybitniejszych postaci okresu sułtanatu kobiet.
Pochodzenie[]
Turhan Sultan urodziła się 4 sierpnia 1627 roku na Ukrainie bądź w Carstwie Rosyjskim, pod imieniem Nadia. W młodym wieku została schwytana przez Tatarów i przewieziona do szkoły dla niewolnic na Krymie. Kiedy miała 11/12 lat Chan Krymu odesłał ją do Topkapi, w prezencie dla Kösem.
Haseki Sultan[]
Kosem miała ją szkolić, jednak w porządne obroty wzięła ją Atike Sultan (córka Kösem), kiedy matka podarowała jej Turhan jako służącą. Atike po przeszkoleniu niewolnicy wysłała ją w prezencie do alkowy brata.2 stycznia 1642 roku, Turhan urodziła syna - Mehmeda, jednocześnie stała się Haseki Sultan dla Ibrahima I. Pewnego razu podczas kłótni z Ibrahimem, zdenerwowany Ibrahim wrzucił Mehmeda do wody, którego uratowali służący. Kiedy stała się Haseki, zaczął się jej konflikt z teściową. Kösem nie interesowała się swoim wnukiem, co miało denerwować Turhan, gdyż była bardziej zainteresowana innymi wnuczętami, a zwłaszcza miała uwielbiać Sulejmana - syna wroga Turhan.
Valide i Regentka[]
Po uduszeniu Ibrahima w 1648, na tronie zasiadł jego najstarszy syn sześcioletni Mehmed IV. Turhan powinna stać się jego Valide, lecz Kösem została regentką (tur. Naib-i-Sultanat), a w rękach trzymała jeszcze większą władzę. Turhan Hatice okazała się zbyt ambitna, by poddać się bez walki. Kiedy Kösem zauważyła starania Turhan, postanowiła obalić Mehmeda i zastąpić go młodszym wnukiem. O spisku dowiedziała się Melike Hatun, wieloletnia służka Kösem, która poinformowała o wszystkim sułtankę Hatice. W ostatniej chwili Turhan Hatice złamała prawo i nakazała grupie czarnych eunuchów udusić Kösem. Po śmierci sułtanki Mahpeyker jej ciało nakazała rzucić przed szeregi janczarów, którzy szli jej na pomoc. Wraz ze śmiercią swojej rywalki Turhan dostała wielką moc. Wielokrotnie towarzyszyła synowi na obradach z Paszami, lub z nimi rozmawiała przez zasłony. Czasem nawet zaufani Paszowie, doradzali młodej sułtance w sprawach politycznych. Była bardzo kochana i szanowana przez swojego syna. Jako jedyna kobieta w historii osmańskiej została postawiona na równi ze swoim synem-sułtanem. Turhan Hatice nie radziła sobie z wojną na Krecie oraz z kryzysem, który powstał w jej wyniku. Turhan zaś powoływała na stanowisko, kolejnych Wielkich wezyrów, aż w końcu pojawił się Mehmed Köprülü. Mehmed miał większą władzę niż jego poprzednicy, a więc siła polityczna Turhan Hatice, powoli przechodziła do rąk wielkiego wezyra.
Po urodzeniu Mustafy, konkubina Mehmeda - Emetullah Rabia Gülnûş chciała zabić jego przyrodnich braci: Sulejmana i Ahmeda, lecz Turhan przeszkodziła w zabójstwie.
Śmierć[]
Turhan Hatice Sultan zmarła 22 kwietnia 1683 roku w Stambule i została pochowana w swoim meczecie, czyli w Yeni Meczecie (Nowy Meczet).
W kulturze masowej[]
- Jest jedną z ważniejszych postaci w tureckim serialu Wspaniałe Stulecie: Sułtanka Kösem. Została zagrana przez Hande Doğandemir. Pojawia się dopiero pod koniec drugiego (i zarazem ostatniego) sezonu. Początkowo prawdopodobnie w planach był trzeci sezon, w którym Turhan występowała by w większej liczbie odcinków, jednakże przez niską oglądalność twórcy zdecydowali się najważniejsze wątki wsadzić do drugiego sezonu i tym samym zakończyć serial.
Ciekawostki[]
- Znała 4 języki.
- Jest posądzana o romans z Melek Hatun - służącą Kösem.
- Była jedyną Valide w historii, która rządziła na równi z synem.