Władysław Jakub Filipkowski ps. Janka, Cis, Stach, Orkan (ur. 1 maja 1892 roku w Filipowie, zm. 17 kwietnia 1950 w Pieńsku) – polski wojskowy, pułkownik artylerii Wojska Polskiego, komendant Obszaru Lwów Armii Krajowej. Dowódca powstania lwowskiego podczas akcji Burza.
Biografia[]
Władysław Filipkowski urodził się 1 maja 1892 roku w Filipowie w Królestwie Polskim. Pochodził z rodziny ziemiańskiej. W 1909 roku ukończył gimnazjum w Suwałkach i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Przez pewien czas studiował także na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. Był członkiem Związku Strzeleckiego.
1 sierpnia 1914 roku dołączył do Legionów Polskich i trafił do 1. Pułku Artylerii Legionów. Początkowo był dowódcą działa, następnie plutonu, oficerem wywiadowczym i adiutantem dywizjonu. Uczestniczył w walkach w Karpatach, Bukowinie i na Wołyniu. Po odmowie przysięgi wierności cesarzowi Niemiec został uwięziony i od 22 lipca 1917 do 1 listopada 1918 roku przebywał w areszcie.
5 listopada 1918 roku trafił do Wojska Polskiego. Został referatem w Inspektoracie Artylerii, a następnie adiutantem w Adiutanturze Generalnej Naczelnego Wodza. 11 lutego 1919 roku objął dowództwo nad baterią w 2. Pułku Artylerii Polowej Legionów. W latach 1919-1921 kierował Wydziałem II Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego Lwów. Następnie trafił do 1. Pułku Artylerii Polowej Legionów, gdzie został dowódcą III dywizjonu, a następnie zastępcą dowódcy pułku. 23 maja 1927 roku został dowódcą tego pułku. Podczas przewrotu majowego opowiedział się po stronie marszałka Józefa Piłsudskiego i dowodził w zastępstwie za płk. Kazimierza Schallego.
Marszałek Józef Piłsudski z oficerami 1. Dywizji Piechoty Legionów. Płk. Władysław Filipkowski pierwszy od prawej.
16 października 1935 roku został dowódcą 1. Grupy Artylerii w Warszawie. 30 marca 1936 roku został II wiceministrem spraw wojskowych i szefem Administracji Armii. Był członkiem Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich. W czerwcu 1938 roku objął dowództwo nad piechotą dywizyjną 16. Pomorskiej Dywizji Piechoty w Grudziądzu, a w lipcu 1939 roku dowodził piechotą dywizyjną w 1. Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie. Na jej czele walczył w wojnie obronnej. Następnie dołączył do improwizowanej grupy złożonej z Grupy Brześć ppłk. dypl. Alojzego Horaka, 77. Pułku Piechoty ppłk. Stanisława Konstantego Gąsiorka oraz resztek 145. Pułku Piechoty ppłk. Jana Korkiewicza. 27 września przeszedł pod rozkazy płk. dypl. Tadeusza Zieleniewskiego. 29 września uderzył na Janów Lubelski, zajęty przez niemiecką 27. Dywizję Piechoty. Następnie wycofał się na Momoty Dolne. 2 października Grupa płk. Zieleniewskiego złożyła broń przed sowiecką 14. Dywizją Kawalerii kombriga Wasilija Kriuczonkina. Płk. Władysław Filipkowski dostał się do sowieckiej niewoli, z której zbiegł i ukrywał się w Otwocku, a następnie Warszawie.
Płk. Władysław Filipkowski w 1925 roku.
Dołączył do Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. Od 1940 roku był inspektorem Komendy Głównej ZWZ/AK na Obszar Lwów. Od 1 sierpnia 1943 roku do 31 lipca 1944 roku był Komendantem Obszaru Lwów. W lipcu 1944 roku dowodził siłami AK w walkach o Lwów, w ramach akcji Burza. Jego ludzie współdziałali z żołnierzami Armii Czerwonej, a płk. Filipkowski (tytułował się generałem brygady) prowadził rozmowy z gen. Iwanem Sierowem (podającym się za gen. Iwanowa) i gen. lejt. Gruszko. Po zakończeniu walk ujawnił siły AK i udał się na rozmowy z gen. Michałem Żymierskim. Na rozmowy nie dotarł i został aresztowany z nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 roku. Był więziony w Kijowie, Charkowie, Diagilewie, Griazowcu i Brześciu.
Na początku listopada 1947 roku wyszedł na wolność i trafił do Białej Podlaskiej. Pracował w hucie szkła w Pieńsku, koło Zgorzelca. Zmarł 17 kwietnia 1950 roku i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
28 września 1994 roku prezydent RP Lech Wałęsa awansował go pośmiertnie do stopnia generała brygady.