Historia Wiki
Advertisement

Władysław III Warneńczyk (ur. 31 października 1424 w Krakowie, zm. 10 listopada 1444 pod Warną) − syn Władysława II Jagiełły i Zofii Holszańskiej, król Polski i Węgier.

Kalendarium[]

  • 31 października 1424 - narodziny jako pierworodny syn Władysława Jagiełły, król miał już 73 lata w momencie narodzenia syna, jego radość była wielka. Pogodzono się już z faktem, że jedyna córka Jagiełły, Jadwiga zostanie spadkobierczynią Korony, a na tron wstąpi Fryderyk Hohenzollern. W chwili narodzenia synka plany te zmieniono,
  • 18 lutego 1425 - chrzest królewicza w katedrze wawelskiej w Krakowie
  • Starania Jagiełły o koronę dla syna - w Brześciu Kujawskim w 1425 roku szlachta stwierdziła, że tylko po potwierdzeniu wszystkich starych przywilejów przyjmie na tron Władysława. W maju 1426 roku Władysław ostatecznie odmówił wydania przywileju. Niestety następne wydarzenia mówią, że Władysław nie miał pełni władzy królewskiej - możni wyjęli dokument o uznaniu syna jako króla i posiekali go mieczami na oczach króla. Jagiełło ostatecznie wystawił te dokumenty w 1430 roku w Jedlni.
  • 1427 - narodziny Kazimierza, młodszego brata Władysława III
  • 1 czerwca 1434 - sędziwy król Władysław Jagiełło zmarł, jego syn Władysław miał wtedy tylko 10 lat, czyli nie sprawował władzy rzeczywistej, którą objęła rada królewska, ważnym człowiekiem stał się Zbigniew Oleśnicki. Z początku jak było napisane w przywileju z Jedlni Władysław miał być koronowany dopiero po 5 latach, kiedy będzie miał 15 lat. Jednak oznaczałoby to niebezpieczne dla kraju bezkrólewie. Dodatkowo zapewniono, że młody król po wejściu w wiek męski (15 lat) i po objęciu władzy rzeczywistej potwierdzi wcześniejsze przywileje
  • 25 VIII 1434 - koronacja Władysława na króla Polski
  • 1 września 1435 - zwycięska dla Polski bitwa pod Wiłkomierzem z Świdłygiełłem i Zakonem Krzyżackim. Świdrygiełło został po śmierci Witolda wielkim księciem litewskich, ale był przeciwnikiem Korony, na tron wielkoksiążęcy trafił propolski Zygmunt Kiejstutowicz. Nie oznaczało to końca kłopotów. Polacy spierali się o kompetencje Zygmunta, aż do jego zagadkowego zamordowania w 1440 r.
  • 31 grudnia 1435 - pokój w Brześciu Kujawskim z Krzyżakami, przetrwał aż 20 lat.
  • Grudzień 1438 - Władysław na zjeździe w Piotrkowie dostał możliwość sprawowania samodzielnych rządów, był jednak pod dużym wpływem biskupa Zbigniewa Oleśnickiego
  • 5 maja 1439 - zawiązanie konfederacji przeciwko Oleśnickiemu. Na jej czele stanął Spytek z Melsztyna, który chciał zmniejszenia pozycji biskupa i końca zbyt wielu jego zdaniem przywilejów dla Kościoła (chociaż wydaje się, że jako szlachcic nie powinien takich oskarżeń formułować, miał także wiele przywilejów). Akt konfederacji podpisało 168 szlachciców. Biskup jednak przedstawił Spytka jako heretyka, husytę - król Władysław nakazał armii królewskiej stłumienie buntu - buntownicy nie mieli żadnych szans. Doszło do bitwy pod Grotnikami, w której rebelianci przegrali, a Spytko poległ.
  • 1440 - po śmierci Zygmunta, na tron wielkoksiążęcy wchodzi Kazimierz, młodszy brat Władysława
  • W 1437 roku zmarł bezpotomnie król Czech i król Węgier Zygmunt Luksemburski. W Czechach zaproponowano koronę dla Kazimierza; wojsko Władysława ruszyło na południe w 1438, ale zarówno armia jak i poparcie były słabe i nie udało się. Sytuacja jednak się później poprawiła - w październiku 1439 roku zmarł Albrecht Habsburg.
  • 8 marca 1440 - poselstwo węgierskie oficjalnie wręczyło koronę św. Stefana Władysławowi. Został wybrany w elekcji. Obiecał obrony Węgrów przed Turkami; zgodził się poślubić Elżbietę, wdowę po Albrechcie. 
  • Maj 1440 - Elżbieta wykradła insygnia królewskie i urządziła koronację swojego trzymiesięcznego syna
  • 17 lipca 1440 - Władysław został koronowany na króla Węgier, rozpoczęła się wojna domowa na Węgrzech - w 1442 powszechnie uznano władzę Władysława. Zostanie królem Węgier miało jeden zasadniczy minus - walki z Elżbietą, potem także z Turkami kosztowały - skarb królewski Polski ubożał.
  • 1443 - pierwsza krucjata antyturecka zwołana przez Eugeniusza IV. 25 tysięczna armia przebyła Dunaj i zajęła Sofię, ale sroga zima zmusiła króla do wycofania się. Wyprawa nie przyniosła większych korzyści, mimo wszystko Władysław w 1444 w Budzie witany był jak triumfator.
  • 1 sierpnia 1444 - podpisano 10-letni pokój w Segedynie na korzystnych warunkach dla obu stron.
  • Doszło jednak do kolejnej wyprawy, legat papieski stwierdził, że umowa zawarta z poganami jest nieważna. 20-tysięczna armia ruszyła na Turków.
  • 10 listopada 1444 - bitwa pod Warną, klęska wojsk chrześcijańskich i śmierć Władysława III wobec miażdżącej przewagi liczebnej imperium osmańskiego (nawet 60 000 ludzi).

Ciekawostki[]

  • Niektórzy bitwę pod Warną obierali jako karę bożą, Jan Długosz pisał o karze za zwyczaj do "męskich rozkoszy", czyli homoseksualizm.

Źródła[]

  • Władysław Warneńczyk, tom 26 kolekcji Władcy Polski, Hachette

Advertisement