Wacław II (ur. 27 września 1271, zm. 21 czerwca 1305) − król Czech i król Polski z dynastii Przemyślidów, syn Przemysła Ottokara II i księżniczki halickiej, Kunegundy.
Biografia[]
Wacław urodził się 27 września 1271 roku. Przez pierwsze siedem lat życia wychowywał się na dworze praskim. W tym czasie Czechy były potężnym i bogatym królestwem. Ojciec Wacława, Przemysł Ottokar II uniezależnił się od Niemiec i koronował na króla. Po "wielkim bezkrólewiu" w cesarstwie władzę objął Rudolf Habsburg, który w bitwie pod Suchymi Krutami w 1278 rozgromił siły czeskie, zginął sam Przemysł, a Wacław został sierotą. Opiekę nad Wacławem przejął wtedy ustanowiony przez cesarza Rudolfa Otto IV, margrabia brandenburski. Wacław został uwięziony w Szpandawie. W 1283 roku Otto wycofał się z Czech z wieloma kosztownościami i Wacław odzyskał wolność. Władzę przejął Zawisza z Falkensteinu, kochanek królowej Kunegundy. Kontynuował antyhabsburską politykę Przemysła Ottokara II, zaopiekował się młodym Wacławem. Chłopak bardzo się do niego przywiązał.
W 1285 roku cesarz Rudolf chciał złamać potęgę Zawiszy. Nadał Wacławowi Czechy w lenno i doprowadził do ślubu z jego córką, Gutą. Do uroczystości nie dopuszczono Zawiszy. Sama Guta pojechała później do Wiednia - była jeszcze niepełnoletnie, a ojciec nie chciał, żeby zdemoralizowała się na dworze czeskim. W 1285 roku zmarła Kunegunda, a pozycja Zawiszy zaczęła słabnąć. W 1287 roku Guta wróciła do Pragi, a doradcą Wacława został biskup praski, Tobiasz. Zawisza stracił wpływy, a jego życie skończyło się tragicznie - w roku 1289 został uwięziony, a rok później stracony na rozkaz Wacława. W 1288 roku Wacław spotkał się z Albrechtem Habsburgiem, który zaczął mu proponować odwrócenie uwagi od Austrii, a skierował wzrok na Polskę.
W 1290 roku na tron krakowski wstąpił Przemysł II, rządził krótko, w Krakowie zaledwie kilka miesięcy - w 1291 roku powrócił do swojej Wielkopolski, a na tron krakowski wstąpił Wacław II. Było to zdarzenie bezprecedensowe - w Polsce dotąd zawsze rządzili Piastowie. Panowanie Wacława na pewno pomogło Polsce się zjednoczyć. Możni przyjęli Wacława ostatecznie, kiedy ten wydał przywilej potwierdzający przywileje kościelne oraz zapewniał, że nie obsadzi żadnego ważnego stanowiska bez zgody możnych.
Nowy książę nie przejął władzy w całej Małopolsce. W Sandomierzu utrzymał się Władysław I Łokietek. Pod wodzą Władysława był też Sieradz oraz Kujawy Brzeskie. W 1292 roku Wacław rozpoczął wojnę z Łokietkiem. Zaczął od zhołdowania reszty księstw górnośląskich. Następnie Wacław uderzył na Łokietka. Władysław musiał ulec wobec zdecydowanej sile przeciwnika. Wacław pozostawił mu Kujawy i Sieradz. Władysław wycofał się z Sandomierza, ale hołdu z pozostałych ziem nie złożył. W 1294 roku Przemysł II przejął Pomorze Gdańskie po śmierci Mściwoja II. W 1295 roku koronował się na króla Polski, chociaż władał dwoma dzielnicami: wspomnianym Pomorzem Gdańskim oraz Wielkopolską. Przemysł zginął rok później, a na kolejnego władcą możni wybrali Łokietka. Władysław stał się najpotężniejszym Piastem. Jednak jak mówią przekazy, Władysław nie rządził zbyt dobrze, nie umiał utrzymać porządku w swoim państwie.
W 1297 roku Wacław za zgodą Rudolfa koronował się na króla Czech. W 1299 spotkał się z Łokietkiem w Kłęce. Według układu miał złożyć hołd lenny Wacławowi w wigilię tego roku. Łokietek nie zamierzał tego czynić, ale w Wielkopolsce zdetronizowano go i wybrano nowego władcę - Wacława. Wielkopolanie nie chcieli być uzależnieni od księcia krakowskiego. Wacław ruszył do Gniezna, w 1300 roku koronował się na króla Polski, a koronował go Jakub Świnka. Pod wodzą Wacława nie było Dolnego Śląska oraz Mazowsza. W 1301 roku po śmierci Bolesława na Śląsku Wacław zaczął rządzić w księstwach wrocławskim, legnickim i brzeskim. Również w 1301 roku tron węgierski objął syn Wacława II, Wacław III. Spowodowało to niekorzystny dla Habsburgów wzrost pozycji Przemyślidów. Kwestionowali oni ich prawa do korony węgierskiej, a nawet polskiej. W 1304 roku Wacław II uderzył nawet na Miśnię. To spowodowało kontruderzenie na Czechy, Wacław odparł natarcie, ale zrozumiał, że musi ustąpić. Wacław zrezygnował z Miśni i wycofał syna z Węgier, ale niewiele to pomogło.
W 1304 roku władza Wacława w Polsce zaczęła się kruszyć. Wacław zagwarantował nie wybieranie wojewodów i kasztelanów bez zgody możnych i dotrzymał zdania. Jednak wprowadził nowy tytuł, starostę królewskiego, na którym zasiadali Czesi, Niemcy, a nawet jeden Włoch, któremu król winny był pieniądze i zamiast spłaty nadał wysoki urząd, którzy pełnili władzę namiestniczą w dzielnicach. W 1304 roku z pomocą węgierską powrócił do kraju Władysław Łokietek. W 1305 roku zmarł Wacław II.
Źródła[]
- Wacław II, tom 20 kolekcji Władcy Polski, Hachette