Wincenty Witos (ur. 21 stycznia 1874 w Wierzchosławicach, zm. 31 października 1945 w Krakowie) − polski przywódca ruchu ludowego, polityk i trzykrotny premier w II RP (1920-21, 1923, 1926). Założyciel Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast, jeden z przywódców Centrolewu.
Kawaler Orderu Orła Białego (od 1923). Uważany za jednego z ojców niepodległej Polski.
Biografia[]
Pod zaborem austriackim[]
Wincenty Witos urodził się w Wierzchosławicach koło Tarnowa w 1874 roku. Doskonale poznał życie na wsi. Skończył tylko dwie klasy szkoły ludowej, dalej kształcił się samodzielnie. Był drwalem. Pracował także jako korespondent czasopisma Przyjaciel ludu. W 1895 roku związał się ze Stronnictwem Ludowym, a w latach 1908-1931 był wójtem gminy Wierzchosławice. Ponadto pełnił funkcję posła w galicyjskim Sejmie Krajowym oraz w austriackiej Radzie Państwa. Współtworzył partię Polskie Stronnictwo Ludowe ''Piast'' (był jednym z autorów rozłamu PSL-u).
II RP i wojna[]
W Polsce międzywojennej był posłem na sejm z ramienia PSL Piast. Tworzył ze swoim klubem centrową opozycję w sejmie. W latach 1920-1921 był premierem Rządu Obrony Narodowej, a w latach 1923 i 1926 premierem II Rzeczpospolitej.
Po przewrocie majowym stał w opozycji wobec obozu rządzącego. W latach 1929-1930 był jednym z przywódców Centrolewu. W 1930 roku został uwięziony w Brześciu nad Bugiem. W procesie brzeskim został osądzony i skazany na półtora roku więzienia. By uniknąć kary, w latach 1933-1939 przebywał na emigracji w Czechosłowacji. Mimo to współpracował z ruchem chłopskim w kraju. W 1939 roku, po zajęciu Czechosłowacji przez Niemców, wrócił do kraju, gdzie był aresztowany i zwolniony. Amnestie ogłosił prezydent RP na uchodźstwie Władysław Raczkiewicz. Następnie został uwięziony przez hitlerowców, którzy próbowali skłonić go do utworzenia rządu kolaboracyjnego. W 1945 roku został aresztowany przez NKWD, które usiłowało nakłonić go do włączenia się do prac Krajowej Rady Narodowej, na co się nie zgodził, a powołany na stanowisko wiceprezesa tej organizacji nie podjął obowiązków. W tym samym roku został prezesem PSL-u.
15 sierpnia 1945 trafił do szpitala Ojców Bonifratrów w Krakowie. We wrześniu wydał swą ostatnią odezwę, zatytułowaną Do braci chłopów.
Zmarł w szpitalu Ojców Bonifratów 31 października 1945 o godz. 6:30 roku w Krakowie.