Związek Jaszczurczy – tajna organizacja założona w 1397 roku przez Mikołaja Ryńskiego i Mikołaja z Knitowa. Organizacja ta powstała w obronie przed uciskiem Zakonu Krzyżackiego.
Opis[]
Od 1410 Związek Jaszczurzy działał tajnie. Za cel postawili sobie połączyć ziemię chełmińską z Polską. Prześladowania członków Związku rozpoczęły się po wielkiej wojnie z Zakonem. Takie postępowanie nie spodobało się Władysławowi II Jagielle, Witoldowi Kjestutowiczowi oraz Zbigniewowi z Brzezia. Napisali oni list do Heinricha von Plauena, w którym wyrazli swoje niezadowolenie z takie traktowania członków Związku. W 1411 roku zostaje ścięty Mikołaj Ryński. Była to zemsta Krzyżaków. Zamordowali też jego dzieci. Mikołaj posiadał glejt, który gwarantował mu nietykalność (I pokój toruński). Niedługo potem Związek Jaszczurczy powiększył teren, na którym działał. Ta organizacja wspomagała króla polskiego przeciwko Zakonowi. W 1435 roku odznaczony zostaje Jan ze Szczuplinek - ówczesny przywódca. Pięć lat później Związek Jaszczurzy wszedł w skład Związku Pruskiego.