Zygmunt Piotr Bohusz-Szyszko herbu Odyniec (ur. 18 stycznia 1893 roku w Chełmie, zm. 20 czerwca 1982 roku w Londynie) – polski wojskowy, generał dywizji Polskich Sił Zbrojnych. Podczas kampanii wrześniowej, dowódca 16. Dywizji Piechoty.
Biografia[]
Zygmunt Bohusz-Szyszko urodził się 18 stycznia 1893 roku w Chełmie, na terytorium Imperium Rosyjskiego. Był synem oficera Armii Rosyjskiej Jakuba Bohusz-Szyszki. W 1911 roku ukończył Korpus Kadetów w Pskowie, a następnie studiował na Wyższej Szkole Oficerskiej w Moskwie. W 1913 roku rozpoczął służbę wojskową. Brał udział w I wojnie światowej, podczas której był kilkukrotnie ranny. W 1915 roku dostał się do austriackiej niewoli i wstąpił do Legionów Polskich. Służył w II Brygadzie. Po kryzysie przysięgowym został internowany. Następnie kontynuował służbę w Polskiej Sile Zbrojnej. W październiku 1918 roku rozpoczął służbę w Wojsku Polskim. Uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Warszawie. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W lutym 1919 roku objął dowództwo nad 2. Kowieńskim Pułkiem Strzelców. Został ranny podczas bitwy o Płock. W 1921 roku trafił do sztabu 19. Dywizji Piechoty, a następnie studiował w Szkole Sztabu Generalnego w Warszawie. Po jej ukończeniu został skierowany do Oddziału V Sztabu Generalnego. W 1925 roku został przeniesiony do Biura Ścisłej Rady Wojennej, a następnie służył w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. W 1928 roku został awansowany na podpułkownika. W 1931 roku został zastępcą dowódcy 58. Pułku Piechoty, a następnie trafił do Korpusu Ochrony Pogranicza i objął dowództwo nad Pułkiem Głębokie. Trzy lata później został zastępcą dowódcy KOP. W 1934 roku otrzymał awans na pułkownika. W 1938 roku został II dowódcą piechoty dywizyjnej 1. Dywizji Piechoty Legionów.
Brał udział w kampanii wrześniowej. 2 września 1939 roku zastąpił gen. Stanisława Świtalskiego, na stanowisku dowódcy 16. Dywizji Piechoty. Brał udział w bitwie pod Grudziądzem i bitwie nad Bzurą. W toku walk, jego dywizja została niemal całkowicie rozbita. Z resztkami jednostki przebił się do Warszawy i uczestniczył w jej obronie. Po kapitulacji stolicy, uniknął niemieckiej niewoli i przeszedł na Węgry. Dostał się do Francji i dołączył do Wojska Polskiego we Francji. Został dowódcą Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Jego jednostka miała został przerzucona do Finlandii, by wesprzeć Finów w wojnie zimowej. Ostatecznie Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich, w składzie Korpusu Ekspedycyjnego uczestniczyła w walkach w Norwegii. Brał udział m.in: w bitwie o Narwik. W kwietniu 1940 roku otrzymał awans na generała brygady. W czerwcu 1940 roku, wraz z jednostką powrócił do Francji i uczestniczył w walkach z Niemcami. Jego siły zostały rozbite, a resztki brygady ewakuowały się do Wielkiej Brytanii. We wrześniu 1940 roku objął dowództwo nad Centralnym Obozie Wyszkolenia I Korpusu Polskiego. Po zawarciu układu Sikorski-Majski, został przewodniczącym Polskiej Misji Wojskowej w ZSRR.
Generał Zygmunt Bohusz-Szyszko podczas kampanii włoskiej.
W grudniu 1941 roku rozpoczął formowanie 7. Dywizji Piechoty, a w marcu 1942 roku objął stanowisko szefa sztabu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Po wyjściu armii ze Związku Radzieckiego, został dowódcą 5. Kresowej Dywizji Piechoty. W czerwcu 1943 roku objął stanowisko zastępcy dowódcy 2. Korpusu Polskiego, a od kwietnia 1944 roku był dowódcą całego korpusu. Uczestniczył w kampanii włoskiej i brał udział w bitwie o Bolonię. Po zakończeniu wojny, służył w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.
W 1947 roku został zdemobilizowany i pozostał w Wielkiej Brytanii. Działał w organizacjach polonijnych i kombatanckich. W marcu 1976 roku został Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych, ale w 1980 roku ze względu na stan zdrowia, złożył dymisję.
Zmarł 20 czerwca 1982 roku w Londynie. Spoczął na Cmentarzu Wojennym na Powązkach.